نورنیوز ـ گروه سیاسی: در پی برگزاری نشست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل درباره روند اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ که پنج شنبه گذشته با صحنه‌گردانی و رفتارهای جهت‌دار و غیرقانونی انگلیسی همراه بود، سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه با صدور بیانیه‌ای ضمن تکرار مواضع خصمانه قبلی خود علیه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، ادعاهایی واهی درباره ظرفیت‌های موشکی و پهپادی ایران مطرح کردند.
در این بیانیه ضمن تکرار ادعای دروغ ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین، عنوان شده که ایران با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ به ارتقاء و توسعه موشک‌های بالستیک که توانایی حمل تسلیحات هسته‌ای دارند، ادامه داده و با ارائه سلاح به گروه‌های غیردولتی، امنیت منطقه را به خطر روبرو کرده است.
این سه کشور مدعی شده‌اند؛ چون نه ایران و نه روسیه اجازه چنین تبادلاتی را نگرفته‌اند، هر دو کشور ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل محسوب می‌شوند.
پیشتر نیز خبرگزاری رویترز اعلام کرده بود؛ انگلیس، فرانسه و آلمان قصد دارند تحریم‌های موشکی علیه ایران را حفظ کنند، حال آنکه وفق بندهای موسوم به غروب آفتاب (Sun set) مندرج در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ در اکتبر سال‌جاری (مهرماه) تحریم‌های موشکی و پهپادی ایران برداشته خواهند شد.
برخلاف اظهارات مقامات کشورهای غربی عضو برجام، رفتار آنها نشان می‌دهد که از ابتدای امضای این توافق تاکنون هیچ‌گونه اقدام عملی در جهت پایبندی به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ در خصوص رفع تحریم‌ها نداشته و به‌ویژه همواره به‌دنبال بهانه‌جویی برای عدم التزام به بندهای غروب بوده‌اند.
این رفتار عینا در مقطع زمانی لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران نیز از سوی غرب دنبال شد، چنانچه نماینده چین در سازمان ملل در نشست اخیر با اشاره به این موضوع هشدار داد؛ «ما طرف‌دار این هستیم که شورای امنیت نقش سازنده‌ای در موضوع برنامه هسته‌ای ایران ایفا کند. بعضی از تدابیر محدودکننده قطعنامه ۲۲۳۱ [علیه ایران] در اکتبر سال جاری منقضی می‌شوند و نمایش مضحک پیرامون مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) در ۲۰۲۰ نباید تکرار شود.»
اروپایی‌ها پیش از این هم با وجود تعهدات یازده بندی پس از خروج ترامپ از برجام در رفتاری فریب‌کارانه با معافیت قائل نشدن درباره تحریم‌های بانکی ایران پایبندی خود به برجام را زیر سوال برده بودند، رفتاری که منجر به تصویب قانون اقدام راهبردی توسط مجلس یازدهم شد.
به بیان بهتر؛ به‌دلیل مجموعه اقدامات مخرب انجام شده از سوی کشورهای اروپایی و آمریکا از ابتدای امضای برجام و پس از آن، عملا هیچ‌گاه شرایط اجرای قابل قبول این موافقت‌نامه فراهم نشد و پس از خروج آمریکا از برجام و تداوم بدعهدی اروپایی‌ها این روند تشدید شد.
این بی‌تعهدی آن‌قدر آشکار بود که آنها حتی به ساده‌ترین تعهد خود یعنی سازوکار مالی مشترک ایران و اروپا (SPV و اینستکس) هم پای‌بند نبوده و در نهایت نیز چندی پیش در سکوت خبری رسما انحلال آن را در حالی که هیچ فعالیت مالی صورت نداده بود اعلام کردند!
به هر شکل؛ ایران با استناد به بندهای غروب آفتاب برجام می‌تواند طی ماه‌های آینده فرآیند خرید و فروش تسلیحات سنگین‌تری که مجوز آن در برجام صادر شده است را آغاز کند.
اروپایی‌ها دقیقا برای مقابله با همین موضوع است که با نقض آشکار مفاد برجام، مخالفت خود از فعال‌سازی بندهای غروب آفتاب را چند ماه زودتر اعلام کرده‌اند تا سایر کشورها از بیم تحریم‌هایی که ممکن است متحمل شوند از تبادل تسلیحاتی با ایران اجتناب ورزند.
برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل محدودیت‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای مشخصی را برای ایران تعیین کرده بودند که برخی از این محدودیت‌ها تاریخ انقضای مشخصی دارند. به همین دلیل از آنها با عنوان بندهای غروب یاد می‌شود.
در اولین مرحله از پایان محدودیت‌ها، در مهرماه سال ۹۹، یعنی پنج سال بعد از انعقاد نهایی قرارداد برجام، تحریم‌های تسلیحاتی سازمان علیه ایران برداشته شدند. این اتفاق به ایران اجازه می‌داد تا به‌صورت رسمی به مبادلات تسلیحاتی با کشورهای مختلف بپردازد.
اما در پاییز امسال تاریخ انقضای برخی از محدودیت‌های مهم دیگر نیز فرا می‌رسد؛ با توجه به برجام، سازمان ملل تا چند ماه دیگر باید محدودیت‌های خود در رابطه با تحقیق و توسعه موشک‌های بالستیک ایران و همچنین ممنوعیت واردات و صادرات فناوری‌های مربوط به صنایع موشکی از جمله موشک و پهپاد با برد بیشتر از ۳۰۰ کیلومتر را بردارد. همین مساله باعث شده تا غربی‌ها از همین الان با تکرار اتهامات واهی خود مبنی‌بر دخالت ایران در جنگ روسیه و اوکراین به دنبال بهانه‌جویی علیه ایران باشند تا مانع از اجرای بندهای غروب مربوط به سال ۲۰۲۳ شوند.
تکرار دروغ بزرگ «نقش پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین» نیز در همین چارچوب قابل بررسی است. طی یک سالی که این ادعا را بارها تکرار کرده‌اند هیچ سندی در این زمینه ارائه نشده و حتی عکس هالیوودی زلنسکی با ماکت پهپاد ایرانی نیز چند ساعت بیشتر دوام نیاورد و ساختگی بودن آن بر همگان آشکار شد.
بر این اساس؛ ادعاهای پهپادی غرب علیه ایران را باید بهانه‌جویی آنها برای عدم اجرای یکی دیگر از بندهای غروب، یعنی لغو تحریم‌های موشکی و پهپادی دانست، اقدامی فرابرجامی که کمترین تاثیر آن می‌تواند تداوم اقدامات جبرانی جمهوری اسلامی ایران در بخش فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای باشد.
طبیعی است وقتی قرار نباشد که ایران از معدود مزایای باقی‌مانده برجام بهره‌ای ببرد باز هم میزان پایبندی به تعهدات خود را کاهش خواهد داد. در چنین شرایطی گزینه‌های متنوعی پیش‌روی ایران خواهد بود. اولین مورد از سرگیری فرآیند تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته است که بنا بود طبق برجام سال آینده محدودیت‌های مربوط به این مورد برداشته شود.
مورد دیگر، ازسرگیری غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات فردو است که ایران براساس برجام تا سال ۲۰۳۱ از آن منع شده بود. همچنین ایران می‌تواند مجددا نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر تاسیسات هسته‌ای کشور را کاهش دهد.
بر اساس برجام قرار بود نظارت آژانس بر فرآیند تولید سانتریفیوژ در ایران در سال ۱۴۱۴ و نظارت بر کارخانه‌ها و معادن اورانیوم ایران در سال ۱۴۱۹ به پایان برسد که در‌صورت رخ دادن نقض برجام توسط اروپایی‌ها این اتفاقات می‌توانند بسیار زودتر از موعد برجامی‌شان سر برسند.
علاوه‌بر تمامی این موارد، با توجه به شرایط شرکای ایران که عمدتا خود گرفتار تحریم‌های گسترده‌ای هستند، ایران می‌تواند بدون ترس از افزایش تحریم‌های خود و شرکایش به مبادلات تسلیحاتی و هسته‌ای بپردازد.
رفتارهای خودسرانه و یک‌جانبه‌گرایانه غرب و بهره‌گیری غیر قانونی از ابزار تحریم برای اعمال اراده سیاسی ضمن آنکه نادیده گرفتن هنجارهای پذیرفته شده در نظام بین‌الملل است، بی‌اعتمادی جامعه جهانی به سازوکارهای حقوقی پیش‌بینی شده در مناسبات بین‌المللی و نهادهای مجری آن را به‌دنبال خواهد داشت.
پیامد این رفتارهای ریاکارانه چنان بوده که بسیاری از کشورها نیز به موضع‌گیری علیه آن پرداخته‌اند، چنانچه «وانگ ون‌بین» سخنگوی وزارت خارجه چین درباره بیانیه ضدایرانی سه کشور اروپایی گفته؛ مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت درباره برجام باید به طور کامل اجرا شوند.
از سوی دیگر؛ رفتار غربی‌ها در نشست اخیر شورای امنیت شاهدی بر حقانیت اصل بی‌اعتمادی ایرانیان به غرب و الزام به تحقق پیش‌شرط‌‌های مذاکراتی یعنی لغو تحریم‌ها، راستی‌آزمایی آن و تعهد غرب مبنی بر تکرار نشدن بدعهدی‌های گذشته است.
نورنیوز