نورنیوز - گروه فرهنگ و جامعه: دکتر علی ملکی، متخصص ویروس شناسی و رئیس آزمایشگاه مرجع کووید-۱۹ انستیتو پاستور ایران روز شنبه گفت: طبق آمار کشوری بعد از آخرین موج بیماری کووید-۱۹ در ابتدای سال ۱۴۰۲ در کشور، شاهد موارد کمتر از ابتلا به این بیماری هستیم. به همین میزان، بستری گزارش شده در بیمارستان‌ها و مرگ ناشی از آن نیز کاهش یافته است.
او افزود: البته در تیر و شهریور ماه امسال جاری شاهد افزایش موارد ابتلا به بیماری‌های تنفسی بویژه عفونت‌های ویروسی در جامعه بودیم که از این میان سهم قابل توجهی از عفونت‌ها مرتبط با کووید-۱۹ بوده است.
ملکی با بیان اینکه افزایش موارد ابتلا به کووید-۱۹ در فصل تابستان منجر به ایجاد یک موج جدید در کشور نشد، گفت: پس از عبور از سال‌های اولیه همه‌گیری، رغبت کمتری در بین مردم برای انجام آزمایش کووید-۱۹ مشاهده می‌شود که این مهم را می‌توان به بقیه ویروس‌های عامل بیماری‌های تنفسی نیز تعمیم داد.
به گفته این ویروس شناس، آمار بیماری‌های تنفسی ویروسی در کشور از آمار آزمایشات انجام شده به مراتب بیشتر شده است. همین عامل کاهش حساسیت در گذر زمان، باعث شده است زمانی بیماران به آزمایشگاه مراجعه کنند که تیتر ویروس در بدن آنها کاهش یافته است.
ملکی در این خصوص افزود: اگرچه نگرانی در ارتباط با حساسیت و اختصاص تشخیص مولکولی کووید-۱۹ در آزمایشگاه‌های معتبر کشور وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد بخشی از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ با تیتر بسیار کم ویروس (یعنی Ct بالاتر)، منفی تشخیص داده می‌شوند. این موضوع، نقش مهم آزمایشگاه‌ها را در موقعیت زمانی فعلی پراهمیت‌تر می‌کند تا با واسنجی (کالیبراسیون) دستگاه‌ها، آموزش مداوم کارکنان، بهینه سازی روش‌های تشخیصی و استفاده از کنترل‌های مختلف، از صحت جواب خود اطمینان بیشتری حاصل کنند.
این متخصص ویروس‌شناسی با اعلام آمادگی انستیتو پاستور ایران برای ارزیابی و کنترل عفونت‌های منتشره در زمان رویدادهای مهم، یادآور شد: در ایام اربعین امسال آزمایشگاه تشخیصی تیم پاسخ سریع انستیتو پاستور ایران در عراق مستقر شد و از زائرینی که علائم تنفسی داشتند، نمونه برداری صورت گرفت و ویروس‌های تنفسی در آنها ردیابی شد که نشان داد مخلوطی از عفونت کووید-۱۹، آنفلوآنزا و ویروس‌های سرماخوردگی از جمله رینوویروس‌ها و کروناویروس‌های فصلی در بین زائرین در گردش بوده است.
رئیس آزمایشگاه مرجع کووید-۱۹ انستیتوپاستور ایران گفت: ارزیابی نمونه‌های تنفسی بیماران ارجاع شده به انستیتو پاستور ایران در شهریور ماه و نیمه ابتدایی مهرماه نیز تا حدودی وضعیت مشابهی را نشان می‌داد و بیشترین بیماری ویروسی ردیابی شده، کووید-۱۹ بوده است.
ملکی افزود: البته به تدریج و با گذر زمان، شروع فعالیت مدارس و دانشگاه‌ها و ورود به فصل سرما، میزان گردش ویروس آنفلونزا در جامعه و ردیابی آن در آزمایشگاه‌ها افزایش یافته است. این نتایج با گزارش آزمایشگاه‌های مرجع و معاونت بهداشتی در استانها نیز مطابقت دارد که به نظر می‌رسد در روزهای آینده در مقایسه با کووید-۱۹ و ویروس‌های سرماخوردگی، آنفلونزا بیشترین سهم را در بین عوامل تنفسی در گردش به خود اختصاص دهد.
رئیس آزمایشگاه مرجع کووید-۱۹ انستیتو پاستور ایران افزود: برخلاف بیماری‌های ویروسی که گسترش فصلی دارند، کووید-۱۹ نشان داده که زیاد متأثر از فصل نیست و پیش بینی وضعیت گسترش کووید-۱۹ به دلیل اینکه متأثر از عوامل مختلفی نظیر مدل رفتاری ویروس و میزبان و تغییرات زیاد ژنومیک ویروسی است، ساده نیست.
این ویروس شناس اظهار کرد: بخش مهم و تأثیرگذار در افزایش شیوع کووید-۱۹ وابسته به ظهور و بروز واریانت‌های جدید با قابلیت‌های عفونت‌زایی و همچنین فرار از ایمنی بیشتر در جامعه است که باید در کنار وضعیت واکسیناسیون و ابتلای قبلی مورد ملاحظه قرار داد.
او با بیان اینکه بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در بازه زمانی آخر شهریور تا آخر مهر، میزان بستری به واسطه کووید-۱۹ حدود ۱۱ درصد در دنیا کاهش یافته است، اظهار کرد: در این مدت نسبت بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) حدود ۱۳ درصد افزایش یافته است که نشان می دهد بستری شدن، بیشتر در موارد وخیم بیماری صورت گرفته است و سهم بیماری‌های خفیف به طور کلی افزایش یافته است.
ملکی با یادآوری اینکه طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت درصد مثبت شدن تست‌های کووید-۱۹ در حدود ۸ درصد باقی مانده است، گفت: در این بازه زمانی بیشترین موارد جدید ابتلا متعلق به ایتالیا و روسیه و همچنین بیشترین موارد جدید مرگ ثبت شده متعلق به هند و ایتالیا بوده است.
رئیس آزمایشگاه مرجع کووید-۱۹ انستیتو پاستور ایران یادآور شد: از ابتدای زمستان سال ۱۴۰۰ و همزمان با راه‌اندازی آزمایشگاه توالی‌یابی ژنومی نسل جدید (NGS) نمونه‌های مثبت کووید-۱۹ از حدود ۱۰ مرکز استان برای این آزمایشگاه مرجع ارسال می‌شود و نتایج حاصل از این ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که اکنون به طور عموم زیر واریانت‌های XBB.۱.۹.۱ و XBB.۱.۱۶ و به میزان کمتری زیر واریانت‌های XBB.۱.۹.۲ و XBB.۲.۳ در ایران در حال گردش هستند که همگی حاصل نوترکیبی بین واریانت‌های اُمیکرون هستند.
ملکی ادامه داد: به غیر از چند مورد محدود، گزارش بیشتری از مشاهده واریانت اریس (EG.۵) صورت نگرفته است و خوشبختانه واریانت پیرولا (BA.۲.۸۶) در کشور مشاهده نشده است.
رئیس آزمایشگاه مرجع کووید-۱۹ انستیتو پاستور ایران درباره نامگذاری واریانت‌های کرونا نیز توضیح داد: نامگذاری‌های خاصی مانند اریس، پیرولا و دیگر موارد تنها برای آگاهی مخاطب عمومی است و نشان دهنده اهمیت ویژه‌ای برای این واریانت‌ها نیست؛ چنانچخ در واریانت های قبلی هم اسامی مستعاری مانند کراکن، هایپریون و آرکتیورس نیز انتخاب شده بود و این اسامی وسیله‌ای برای ایجاد نگرانی در جوامع انسانی شده بودند.
او افزود: هرچند گسترش این واریانت‌ها در برخی کشورها و شناسایی جهش‌های زیاد و متفاوت، مخصوصاً در پروتئین اسپایک ویروس، باعث بیشتر دیده شدن آنها و تمرکز مراکز نظارتی سلامت در دنیا بر روی آنها شده است، تعمیم دادن گسترش یک واریانت در یک کشور به بقیه کشورها کار ساده و علمی نیست.
رئیس آزمایشگاه مرجع کووید-۱۹ انستیتو پاستور ایران در پایان گفت: میزان ابتلاهای گذشته، درصد و تعداد واکسن و نوع واکسن‌های تزریق شده، ترکیب جمعیتی جوامع، بیماری‌های زمینه‌ای و بسیاری از موارد دیگر برای ارزیابی خطر در گسترش واریانت‌های نوظهور کووید-۱۹ در کشورها باید در نظر گرفته شود و ظهور فقط یک واریانت جدید نباید باعث موج ناامنی روانی در جامعه شود.
ایرنا