×
اقتصادی
شناسه خبر : 180382
تاریخ انتشار : چهارشنبه 1403/04/13 ساعت 11:19

نورنیوز از سناریوهای خروج از ناترازی بنزین گزارش می دهد؛

راه و بیراه در ماجرای قیمت بنزین

به نظر می‌رسد اصلاحات ساختاری در بخش‌های حمل و نقل عمومی و مصرف سوخت خودروها اولویت بالاتری به نسبت اصلاح قیمت بنزین دارد. در شرایطی که اقدامات لازم در این بخش‌ها صورت نگیرد، افزایش قیمت‌ها جز آثار تورمی و بروز نارضایتی‌های اجتماعی، نتیجه دیگری به دست نخواهد داد.

نورنیوز – گروه اقتصادی: ناترازی بنزین یکی از بحث های مهمی است که در سال جاری مورد توجه کارشناسان و سیاست گذاران کشور قرار گرفته است. براساس آمار، درحالی که ترددهای جاده‌ای در سال 1402 با رشد 5 الی 6 درصدی رو به رو شده است، مصرف بنزین درهمین مدت تا 12.5 درصد افزایش یافته که با توجه به رشد 5.5 درصدی تولید بنزین، کشور را درمعرض نیاز به واردات قرار داده است.

بروز این ناترازی باعث شد تا بار دیگر برخی کارشناسان از لزوم اصلاح قیمت بنزین در ایران سخن بگویند؛ سیاستی که تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد نه تنها در اصلاح الگوی مصرف و رفع ناترازی‌ها اثرگذار نخواهد بود، بلکه آثار به مراتب زیانبارتری را در بخش‌های اقتصادی و اجتماعی کشور به دنبال خواهد داشت.

بررسی‌ها نشان ‌می‌دهد، اصلاحات قیمتی در شرایط حاضر نه تنها به رفع ناترازی‌ها کمک نخواهد کرد، بلکه از طریق کاهش میزان ترددها و مسافرات‌های داخلی، چه بسا منجر به بروز آسیب‌های اجتماعی و نیز رکود در اقتصاد کشور ‌شود.

از طرفی با توجه به ظرفیت‌های محدود ناوگان حمل و نقل عمومی و نیز مصرف بالای بنزین در خودروهای داخلی، استفاده از ابزار قیمت درایران نمی‌تواند منجر به مصرف بهینه بنزین و افزایش استفاده افراد از حمل و نقل عمومی شود. به این ترتیب به نظر می‌رسد اصلاحات ساختاری در بخش‌های حمل و نقل عمومی و مصرف سوخت خودروها اولویت بالاتری به نسبت اصلاح قیمت بنزین خواهد داشت و در شرایطی که اقدامات لازم در این بخش‌ها صورت نگیرد، افزایش قیمت‌ها جز آثار تورمی و بروز نارضایتی‌های اجتماعی، نتیجه دیگری به دست نخواهد داد.

اصلاح سیستم احتراق خودروها نیمی از مصرف بنزین را کاهش می‌دهد

براساس آخرین آمار ارائه شده، مصرف روزانه بنزین در سال 1403 به حدود 120 الی 150 میلیون لیتر رسیده است. این عدد درحالی به ثبت رسیده که ترددهای جاده ای درکشور حدود 5 الی 6 درصد رشد داشته است. به این ترتیب می توان دید که میزان رشد ترددها با تقاضای بنزین تناسب ندارد. هرچند بخشی از این تقاضا می تواند به اختلاف قیمت بنزین در ایران و کشورهای همسایه و گسترش تجارت غیر‌رسمی با این کشورها مربوط شود، اما بررسی ها نشان می دهد بخش عمده مصرف بنزین در ایران به دلیل مصرف بالای سوخت در خودروهای داخلی است.

بنابر اظهار نظر کارشناسان، خودروهای بنزین سوز داخلی برای هر 100 کیلومتر حدود 10 الی 12 لیتر بنزین مصرف می‌کنند که بیش از 2 برابر میانگین جهانی است. بنابراین اصلاح مصرف سوخت خودروهای داخلی می‌تواند میزان تقاضای بنزین را تا 60 میلیون لیتر در روز کاهش دهد. دست یابی به این عدد درصورتی است که پیگیری اصلاحات از مجرای کاهش مصرف سوخت خودروها، ضمن کاهش آلایندگی و آسیب‌های محیط زیستی، کاهش ترددها و مسافرت‌های داخلی را در پی نخواهد داشت.  بنابراین به نظر می‌رسد در اولویت قرار دادن اصلاحات مصرفی در سیستم های حمل و نقل آثار به مراتب مطلوب‌تری به نسبت اصلاح قیمت‌ها به بار آورد.

لزوم ظرفیت سازی در حمل و نقل عمومی قبل از اصلاح قیمت ها

یکی از اهداف سیاست اصلاح قیمت بنزین، استفاده شهروندان از حمل و نقل عمومی است. درواقع به دلیل تورم قیمت خدمات در حمل و نقل عمومی، استفاده از خودروهای شخصی برای افراد به صرفه‌تر شده است، درحالی که اگر اصلاحات قیمتی این مزیت را از بین ببرد، ناوگان حمل و نقل عمومی ظرفیت لازم برای خدمات رسانی به تقاضای جدید را نخواهد داشت.

عدم ظرفیت سازی در ناوگان حمل و نقل عمومی باعث می‌شود، حتی در صورت افزایش قیمت بنزین، میزان استفاده از خودروهای شخصی کاهش نیابد و اهدافی که از این سیاست مورد نظر بوده است، به‌طور مطلوب محقق نشود. به این ترتیب لازم است، سیاست گذاران قبل از هر اقدامی برای اصلاح قیمت ها، گسترش زیرساخت ها و ظرفیت های حمل و نقل عمومی را در دستور کار قرار دهند.

آثار زیانبار اقتصادی و اجتماعی افزایش قیمت بنزین در ایران

اثر افزایش قیمت حامل های انرژی از جمله بنزین بر تورم در کشورهای دنیا و ایران ثابت شده است. هرچند پژوهش‌ها در سال‌های گذشته اثر تورمی افزایش نرخ بنزین برای ایران را حدود 4 درصد تخمین می‌زدند، پژوهش‌های جدید نشان داده است که اثر این افزایش از کانال انتظارات تورمی به مراتب بیشتر بوده و بخش عمده تورم محقق شده ناشی از افزایش نرخ بنزین از مجرای انتظارات تورمی به اقتصاد وارد شده است.

تجربیات نه چندان دور نشان داد، آثار تورمی افزایش قیمت بنزین فراتر از تخمین ها و برآوردهای پژوهشگران بوده و ضمن ایجاد وضعیت رکودی در حمل و نقل و گردشگری داخلی، منجر به تقاضای دستمزد بالاتر در بخش خدمات و نیروی کار شده است. از طرفی اصلاحات قیمت بنزین در سال 1398 منجر به بروز نارضایتی های فراوان در کشور شد که آسیب های اجتماعی به مراتب شدید تری را برای ایران به بار آورده است.

ازمنظر سلامت اجتماعی نیز افزایش قیمت بنزین منجر به افزایش هزینه مسافرت و گردشگری خواهد شد که آثار آن عموما به اقشار میانی جامعه برخورد خواهد کرد. این امر آثار زیانباری در وضعیت روانی جامعه ایجاد می‌کند که باید به آن نیز توجه شود.

با توجه به موراد ذکر شده می‌توان دریافت، اصلاح مصرف انرژی تنها در صورتی می‌تواند برای ایران مفید واقع شود که بتوان میزان مسافرت ها و ترددهای افراد را حداقل در نرخ های قبلی حفظ کرد. این امر از طریق توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی یا کاهش میزان مصرف بنزین در خودروهای داخلی امکان پذیر است و هر دو مورد نسبت به اطلاح قیمت ها از اولیت بالاتری برخوردار هستند.

 


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
نظری جویباری از مدیرعاملی استقلال استعفا کرد
هواداران لیورپول خواستار محرومیت تیم اسرائیلی از رقابت‌های فیفا شدند
دروازه بان سابق پرسپولیس به صنعت نفت پیوست
گرمای بی‌سابقه عراق را در خاموشی فرو برد
وزیر میراث: اداره هیات امنایی تخت جمشید بزودی به صورت رسمی ابلاغ می‌شود
اسلامی: حفظ منافع ملی و پیشرفت علمی اولویت اصلی ماست
بادامچیان: پیروزی ایران بر اسرائیل معادلات پشت‌پرده بین‌المللی را تغییر داد
واکنش «دیده‌بان حقوق بشر» و «عفو بین الملل» به کشتار بی سابقه خبرنگاران در غزه
شلیک به صدا، تصویر، روایت
تسلیم باشگاه استقلال در برابر انتقادات از رونمایی لباس جدید
عون: اجرای طرح انحصار سلاح قطعا اجرایی می شود/مقام حزب‌الله: خلع سلاح مقاومت محال است
مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران: ثبت نام دانش‌آموزان اتباع بدون مدرک هویتی ممکن نیست
غریب آبادی: معاون گروسی پس از مذاکرات، تهران را ترک کرد
ترامپ: نرخ جرم و جنایت در واشنگتن بالاست/گارد ملی ورود می کند
گزارش تصویری | دیدار تیم‌های فوتبال استقلال - تراکتور در سوپر جام فوتبال ایران
نبرد ستاره‌های تازه‌نفس در سوپرجام 1404/تراکتور قهرمان شد+ فیلم
دبیر ستاد ملی جمعیت: مشکل کاهش جمعیت با بخشنامه حل نمی‌شود
امانی: هوش مصنوعی نمی‌تواند جایگزین مسئولیت‌های انسانی خبرنگار شود
سازمان ملل هشدار داد: قتل خبرنگاران فلسطینی نقض جدی قوانین بین‌المللی است
شناسنامه‌دار کردن کالاها، راه نجات اقتصاد از قاچاق و احتکار
استرداد کلاهبردار 167 هزار دلاری به کشور
حمله مرگبار به چهره سیاسی کلمبیا؛/نامزد احتمالی انتخابات کشته شد
سومین مدرسه تابستانه چین؛ پل علمی و راهبردی برای تعمیق روابط ایران و چین
معجزه در کرج؛ نوزاد 23 روزه دوباره به زندگی بازگشت
وزیر جهادکشاورزی خبر داد؛ برنج احتکاری با نرخ مصوب توزیع می‌شود
کیفیت هوای تهران قرمز شد /ناسالم برای تمام گروه های سنی
سایت فاقد مجوز فروش بلیت هواپیما مسدود شد
مقصد غیرمنتظره بعدی جهانبخش کجاست؟
عارف: ستاد تنظیم بازار نقش کلیدی در مدیریت اقتصادی کشور دارد
نابودی اعتماد عمومی نسبت به ترامپ
هوشمندسازی پارک ملی گلستان با دستور ویژه رئیس جمهور
بانک‌های تخصصی به‌زودی راه‌اندازی می‌شوند
اظهارات عراقچی درباره واگذاری پرونده مذاکرات به دبیر شورای عالی امنیت ملی
حزب‌الله : ترور خبرنگاران در غزه جنایت جنگی کامل است
نیمی از زائران اربعین به کشوربازگشتند
ترفندهای جدید کلاهبرداران برای کلاهبرداری از زائران اربعین
سفری تعیین‌کننده با دستور کار تأمین امنیت منطقه‌ای
دفتر موسیقی وزارت فرهنگ: افزایش قیمت بلیت کنسرت‌ها پذیرفتنی نیست
تمدید مهلت ثبت نام داوطلبان آزمون پروانه مشاوره قوه قضاییه
بورس باز قرمز شد/ شاخص کل بورس اینبار چقدر کاهش یافت؟
سینماها روزهای آخر هفته تعطیل است
ادارات کدام استان ها چهارشنبه تعطیل است؟ + اسامی استان‌ها
دیدار علی لاریجانی با رئیس‌جمهور عراق/ امضای تفاهم امنیتی مشترک بین ایران و عراق
پوستر باشگاه استقلال و تراکتور برای دیدار سوپرجام امشب منتشر شد
صدها خلبان صهیونیست علیه گسترش جنگ در غزه تظاهرات می‌کنند
تئاترهای عمومی در ایام اربعین تعطیل شد
نیمه شهریور بعد از 7 سال در ایران ماه‌گرفتگی رخ می‌دهد
برنامه دولت برای 3 میلیون تبعه غیرمجاز باقی‌مانده چیست؟
چالش تصمیم‌گیری را در مذاکره با مردم حل کنید
قیمت طلا و سکه امروز دوشنبه 20 مرداد 1404 +جدول
X
آگهی تبلیغاتی