×
سیاسی
شناسه خبر : 204797
تاریخ انتشار :

محمد زعیم زاده*

«الجزیره» دمشق را فتح کرد؟

دمشق را رسانه فتح کرد نه جولانی. این جمله‌ای است که به نقل از یک فرمانده مشهور نظامی در گروه‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود، فارغ از صحت‌وسقم انتساب این تحلیل به فرمانده مشهور، خود این گزاره به‌تنهایی محل تأمل و قابل‌بحث است.

نورنیوز-گروه سیاسی: دمشق را رسانه فتح کرد نه جولانی. این جمله‌ای است که به نقل از یک فرمانده مشهور نظامی در گروه‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود، فارغ از صحت‌وسقم انتساب این تحلیل به فرمانده مشهور، خود این گزاره به‌تنهایی محل تأمل و قابل‌بحث است.

اگر معنای عبارت بالا این باشد که حکومت اسد دچار هیچ خطا و ایرادی نبوده و کارآمد بوده، اما رسانه بخش مهمی از مردم سوریه را به این نقطه رسانده است که یک آینده‌ رعب‌آور و نامعلوم را به آن حکومت ترجیح دهند، حتماً گزاره‌ بالا غلط است. این باور که رسانه می‌تواند از هیچ همه‌چیز بسازد و یک فراواقعیت تخیّلی خلق کند؛ انگاره‌ دقیقی نیست. این گزاره نه در دمشق که در هیچ نقطه‌ای از دنیا کار نمی‌کند.

اما اگر معنای این عبارت این باشد که پایان دادن به حکومت اسد معلول یک مثلث سه‌ضلعی از ناکارآمدی داخلی، طراحی امنیتی و سیاسی خارجی و آتش تهیه‌ رسانه‌ای بوده که اگر هرکدام از این‌ها نبود سقوط 11 روزه رخ نمی‌داد، حرف دقیقی است.  درباره‌ دوضلع نخست این مثلث کم‌وبیش حرف ‌زده شده، اما آنچه کمتر گفته شده این است که می‌توان در ماجرای دمشق ردپای یک جبهه رسانه‌ای هماهنگ را قبل، حین و پس از سقوط به‌وضوح مشاهده کرد؛ جبهه‌ای که در رأس آن الجزیره‌ قطر حتی جلوتر از سی‌ان‌ان قرار داشت.

تحلیل محتوای رسانه‌ قطری که در واقعه‌ 7 اکتبر و حوادث پس از آن معمولاً طرف جریان ضداسرائیلی ایستاده بود، در این ماجرا نشان می‌دهد آن‌ها آنچه را در سال‌های متمادی در منطقه کاشته بودند، به‌خوبی برداشت کردند. فقط به یک فقره حوادث پس از سقوط اسد دقت کنید.

پس از تغییر رژیم دمشق دو موضوع در افکار عمومی منطقه درباره‌ سوریه پررنگ شد؛ یکی ماجرا‌های زندان صیدیانا و دیگری اشغال بخش مهمی از خاک سوریه توسط صهیونیست‌ها و تسلط نتانیاهو به منافعی استراتژیک بدون هیچ‌گونه مقاومتی از سوی نیرو‌های جولانی.

از میان دو موضوع بالا دوگانه‌ سی‌ان‌ان و الجزیره تمام ظرفیت خود را به‌کار بردند تا مسئله اول-ولو با کلیپ‌های دروغین-اصطلاحاً وایرال و تبدیل به جریان غالب رسانه‌ای شود تا در جهان عرب و حامیان آرمان فلسطین کسی سؤال نکند چرا رسانه‌ای مثل الجزیره که در وقایع 14 ماه اخیر خط مقدم و اصلی جریان رسانه‌ای ضدصهیونیستی است، این تبانی آشکار در منطقه‌ جولان را که به دستاورد بزرگ برای صهیونیست‌ها منجر شد، بایکوت می‌کند و چیزی درباره‌ آن نمی‌گوید یا خیلی کم‌اثر پوشش می‌دهد.

مدیران الجزیره احتمالاً اینجا از هزینه‌ رسانه‌ای بالای چنین سیاستی در درازمدت مطلع بودند، اما در محاسبه‌ هزینه و فایده تصمیم گرفتند این هزینه را بپذیرند و اصطلاحاً از جیب بخورند. آن‌ها در این فقره از اعتمادی که سال‌ها ذره‌ذره به دست آورده بودند، خرج کردند تا بتوانند یک امر استراتژیک دولت متبوع‌شان یعنی قطر را پیش‌ببرند و البته اتخاذ این تصمیم نیاز به داشتن یک ذخیره‌ پروپیمان از سرمایه‌ مخاطب است که یک شبه به‌دست نیامده است.

دیگر از اینجا به بعدش تکرار مکرّرات است و روضه‌خوانی. روضه‌ مکشوف این است که چرا کشور کوچک قطر رسانه استراتژیکی چون الجزیره دارد و ما با این همه نقش مهم در منطقه و فرامنطقه ثلثی از چنین ظرفیتی را نداریم تا در شرایط اینچنینی در آفساید نمانیم؟

الجزیره‌ حاصل اعتماد حاکمیتی تمام‌قد است که در سال‌های متمادی از دَم و دِرَم و قلم و قدم برای تولید یک ظرفیت بزرگ دریغ نکرده است و یک تجربه‌ چند دهه‌ای پیچیدهٔ انگلیسی از رسانه‌داری که ری‌برند شده است و الجزیره را شکل داده. البته برای آه و افسوس بیشتر خیلی نیاز نیست الجزیره را ببینیم، بلکه بهتر است خودمان را تماشا کنیم.

الجزیره غیر از پول و امکانات- که حتماً مهم است- نمادی از نگاه حرفه‌ای حکمرانی به امر رسانه است؛ حکمرانی رسانه‌ای که می‌فهمد رسانه جمع جبری بردار‌های مثبت و منفی است و نه مسابقه‌ فوتبال یک‌طرفه که قرار است ما همیشه بدون گل‌خورده پیروز شویم. برای نمره دادن به رسانه باید برآیند گرفت نه که نقطه‌ها را شمرد. حکمرانی‌ای که موضوع تولید سرمایه و اعتماد مخاطب را می‌فهمد و به مدیرش جرئت می‌دهد تا اعتماد لازم را جذب کند و بهنگام آن را خرج کند و...

در اوایل 7 اکتبر الجزیره سخنرانی‌های همه اطراف جنگ از حماس و حزب‌الله تا ایران و آمریکا و... و حتی گالانت و نتانیاهو را مستقیم و کامل پوشش می‌داد. چرا؟ چون می‌خواست مخاطب حس کند هر نیاز خبری‌ای که دارد همین‌جا تأمین می‌شود و نیاز نیست جای دیگری برود. آن‌وقت در سوپرمارکت رسانه‌ای که ساخته بود، ابوعبیده را به‌مثابه یک سوپرمن برساخت می‌کرد و وقایع غزه را آن‌گونه که لازم بود روایت؛ که درنهایت باعث عصبانیت صهیونیست‌ها هم شده بود. حال فرض کنیم یک رسانه بخواهد چنین کاری در ایران انجام بدهد چه بر سرش می‌آید؟

الجزیره با نیروی انسانی پرتعداد و حرفه‌ای در فلسطین و لبنان و... تقریباً مرجع اول همه‌ اخبار دست‌اول شده بود. این روش در نظام رسانه‌ای دنیا تقریباً یک امر بدیهی است. در بسیاری از موضوعات مهم به فراخور نیاز از چند خبرنگار مورد اعتماد مرجع خبری می‌سازند و حتی ذهن رقیب را هم با اطلاعاتی که آن‌ها نشر می‌دهند و ممکن است حتی بخشی از آن‌ها فیک‌نیوز هم باشد، سامان می‌دهند. باراک راوید، لارس نورمن، منابع نزدیک به آکسسیوس و... این‌ها اسامی است که ماه‌های اخیر و در جریان ردوبدل شدن آتش بین ایران و صهیونیست‌ها بار‌ها نامشان را شنیده‌ایم، اما از این طرف ماجرا تقریباً نامی ساخته نشده است، چون به خبر و خبرنگار حتی در حد ابزاری برای سوءاستفاده هم ارزش قائل نیستیم. و این گونه می‌شود که الجزیره دمشق را فتح می‌کند و ما تماشا.

*سردبیر روزنامه فرهیختگان


فرهیختگان
نظرات
آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
آخرین وضعیت ترافیک در جاده‌های کشور
کاخ سفید سخنان ترامپ را تکذیب کرد: منظور از تخلیه تهران فشار بر ایران برای مذاکره بود
عراقچی: حمله به صدا و سیما نشانه استیصال رژیم صهیونیستی است
وزیر اقتصاد کار را از کجا شروع کند؟
21 کشور عربی و اسلامی حملات اسرائیل به ایران را محکوم کردند
شهادت 3 تن از کارکنان صدا و سیما در حمله دیروز رژیم صهیونستی به ساختمان این سازمان
حمایت سران گروه هفت از رژیم صهیونیستی
تمدید مهلت ثبت‌نام آزمون استخدامی آموزش و پرورش/مهلت ثبت نام +لینک
برنامه مسابقات امروز 27 خرداد + پخش زنده
اروپا، بازیگر منفعل در تقابل ایران و صهیونیسم
ترامپ به دستیاران خود دستور داده که هر چه سریعتر یک نشست با مقامات ایرانی ترتیب دهند
ناسا با انتشار این تصویر، آتش سوزی سه کشتی نزدیک تنگه هرمز را تایید کرد
آتش‌سوزی ساختمان شیشه‌ای سازمان صداوسیما مهار شد
وقوع حادثه در آب‌های دریای عمان
در تهران صدای انفجار شنیده شده است+فیلم
تمدید لغو پروازها تا ساعت 14 امروز
پنتاگون ادعای حمله آمریکا به ایران را رد کرد
موج جدید حملات موشکی به سرزمین‌های اشغالی از رقیقی قبل آغاز شد +فیلم
ترامپ: حاضرم برای حل مناقشه با ایران به خاورمیانه سفر کنم
هشدار فوری سفارت چین به شهروندانش در سرزمین های اشغالی
مکرون: آماده بازگشت به مذاکرات هسته ای جدی با ایران هستیم
هک‌شدن صداوسیما دروغ است
‍خروج معتادان از کمپ جاجرود بدلیل حملات دشمن صهیونی+فیلم
دفاع پدافند در شب مهتابی تهران+فیلم
شهادت کارمند صداوسیما در حمله رژیم صهیونیستی
هدف قرار دادن پایگاهی که صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قرار داد
هشدار و زنگ خطر برای مناطق سرزمین اشغالی صادر شد/ موشک‌ها رسیدند
تاکنون هیچ موشکی از سوی ایران شلیک نشده
گفتگوی تلفنی وزیر امور خارجه با وزرای خارجه تروئیکای اروپایی
اینترنشنال یک بار دیگر هویت اصلی‌اش را افشا کرد
منزل سردار شهید حاجی زاده فرمانده هوافضا سپاه + فیلم
عبور پهپادهای ایرانی از دیالی عراق به‌سوی اهدافی در فلسطین اشغالی + فیلم
رهبر معظم انقلاب: جمهوری اسلامی به اذن الهی بر رژیم صهیونیستی فائق خواهد شد
21 کشور اسلامی: حمله اسرائیل به ایران نقض منشور ملل متحد است
پدافند ایران F-35 را به زمین نشاند؛ سقوط سهام لاکهید مارتین
خبرنگار اسرائیلی: تاب جنگ با ایران را نداریم، همه‌چیز فلج شده است + فیلم
این صدای ملت ایران است؛ الله اکبر
آخرین آمار کشته های رژیم صهیونیستی در حملات موشکی ایران+ فیلم
بیانیه شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی کشور در پی حمله رژیم صهیونیستی به رسانه ملی ایرانیان
بازگشت حجاج ایرانی از مرز مهران در پی لغو پروازها
هشدار ایران به ساکنین اراضی اشغالی؛ تل‌آویو را تخلیه کنید تا زنده بمانید +فیلم
حمله سایبری به رژیم صهیونیستی/ سردرگمی اسرائیلی‌ها
شکار F35 این‌بار در تبریز
برگزاری چهارمین جلسه شورای عالی امنیت ملی بعد از تجاوز دشمن
واکنش سخنگوی دولت به حمله صهیونیست‌ها به صداوسیما
هدف قرار دادن خبرنگاران نتیجه دشمنی رژیم صهیونیستی با حقیقت است
آلمان: از ایران می‌خواهیم از NPT خارج نشود
مهمترین عکس های خبری دوشنبه 26 خرداد 1404
ابراز همبستگی شبکه المیادین با کارکنان صدا و سیمای ایران
تاکید نخست وزیر عراق بر توقف حملات رژیم صهیونیستی
X
آگهی تبلیغاتی