نورنیوز-گروه بین‌الملل: «نیچیروان بارزانی» رئیس اقلیم کُردستان عراق در مصاحبه با ایسنا، به سوالاتی درباره روابط تهران-اربیل، پیگیری توافقات انجام‌شده در جریان سفرهای میان طرفین و همچنین موضوع توافقنامه امنیتی ایران و عراق پاسخ داد.
سفر شهریور ماه رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به اقلیم کُردستان عراق، چه تأثیری بر تعمیق روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی میان تهران و اربیل گذاشت؟
جمهوری اسلامی ایران، همسایه مهم عراق و اقلیم کُردستان به شمار می‌رود. ما در اقلیم کُردستان، روابط تاریخی با ایران داریم. سفر جناب رئیس‌جمهور پزشکیان به اقلیم کُردستان و قبل از آن، سفر بنده به تهران و دیدار با مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی ایران و همچنین مسئولان عالی‌رتبه کشور، مرحله و فصل مهم و مقطع جدیدی در تقویت این روابط بود. سفر دکتر پزشکیان به اقلیم کُردستان، مایه خوشحالی ما و تأکیدی بر روابط تاریخی و فرهنگی فی‌مابین بود. این موضوع باعث شد که همکاری‌های همه‌جانبه میان اربیل و تهران تقویت شود و به صورت ویژه، درباره گفت‌وگوی مداوم عراق و ایران برای اطمینان هر چه بیشتر از برقراری ثبات و آرامش در مرزها و همچنین به طور کلی برای این منطقه، حائز اهمیت بود.
از لحاظ اقتصادی هم، چگونگی گسترش مبادلات و توسعه میزان صادرات و واردات کالاهای بازرگانی در میان طرفین و نیز گشودن افق‌های جدید برای همکاری و تولیدات مشترک در بخش‌های مختلف به بحث و تبادل نظر گذاشته شد. از لحاظ فرهنگی، اهمیت مشترکی در تقویت همکاری‌های دانشگاهی، علمی و نیز تبادلات و مراودات فرهنگی میان ارگان‌ها، دستگاه‌ها و مؤسسات ذیربط در هر دو طرف وجود دارد.
همچنین از لحاظ امنیتی هم طرفین بر اهمیت حفظ ثبات و آرامش در مرزهای مشترک و هماهنگی و تلاش‌های هر چه بهتر برای مقابله با خطرات و تهدیدهای امنیتی تأکید کردند؛ به گونه‌ای که در راستای منافع و در خدمت مصالح هر دو طرف باشد.
ارگان‌ها و دستگاه‌های ذیربط عراق و ایران در حال نظارت و پیگیری چگونگی اجرایی‌شدن توافقات در بخش‌های مختلف هستند.
توافقاتی که در سفر رئیس‌جمهور ایران به اقلیم کُردستان میان طرفین بسته شد، تا چه اندازه اجرایی و انجام شده‌اند و چگونه نظارت و پیگیری می‌شوند؟
جواب: ارگان‌ها و دستگاه‌های ذیربط عراق و ایران در حال نظارت و پیگیری چگونگی اجرایی‌شدن و انجام‌دادن این توافقات در بخش‌های مختلف از جمله اقتصادی، امنیتی و یا همکاری‌های فرهنگی هستند. میزان مبادلات بازرگانی میان عراق و ایران، سالیانه بیش از ۱۰ میلیارد دلار است که ۶۰ درصد آن از طریق اقلیم کُردستان انجام می‌گیرد. می‌خواهیم هر آنچه که از دستمان برمی‌آید و چهارچوب قوانین و مقررات عراق به ما اجازه بدهد، این میزان را باز هم افزایش دهیم. برای رسیدن به این هدف مهم هم راهکارهای موجود و ضروری را بررسی نموده و در این زمینه، سهولت ممکن را برای مبادلات بازرگانی لحاظ می‌کنیم.
درباره همکارهای امنیتی هم، در چهارچوب توافقنامه عراق و ایران، هماهنگی مداوم میان اقلیم کُردستان و حکومت عراق فدرال در بغداد، برای انجام تفاهم‌نامه‌های امنیتی میان طرفین وجود دارد؛ در کنار همه این‌ها با پایبندی و اطمینان کامل، اجازه داده نمی‌شود که از خاک اقلیم کُردستان، هیچ چیزی آسایش و امنیت ایران را تهدید کند.
با توجه به عزم دو طرف برای تعمیق روابط به‌ویژه در زمینه اقتصادی، مهم‌ترین موانع پیش روی آن چیست؟
با توجه به این نکته که از سوی طرفین، اراده مشترک و خواسته بزرگی برای تقویت روابط اقتصادی وجود دارد، اما بدون شک، تعدادی از موانع و چالش‌ها بر سر راه این خواسته ارزشمند، مشکلاتی را به وجود می‌آورند؛ برای نمونه، تعدادی موانع لجستیکی در دروازه‌ها و گذرگاه‌های مرزی وجود دارد. باید از سوی هر دو طرف، راهکارهایی را برای سرعت‌دادن و تسهیل در حوزه گمرک و تحرکات بازرگانی و مبادلات کالاها در دروازه‌های مرزی لحاظ شوند. همچنین باید در هر دو طرف، بخش خصوصی بیشتر فعال شده و کارها برای آن‌ها آسان شود و مورد حمایت و پشتیبانی ضروری قرار بگیرند تا بتوانند به صورتی فعال‌تر و مؤثر، نقش خود را ایفا نمایند.
از طرف دیگر، بحث تحریم‌های اقتصادی که بر روی کشور ایران اعمال شده است؛ امکان دارد که بر تعدادی از حوزه‌های همکاری اقتصادی و بازرگانی نیز تأثیر بگذارد. همچنین تفاوت میان سیاست‌های گمرکی و دارایی میان بغداد و اقلیم کُردستان، که این هم تأثیرات خود را دارد و نیاز به گفت‌وگوی بیشتر برای اطمینان در سهولت تولید و بازرگانی را طلب می‌کند. در این باره، هیأت‌های اقلیم کُردستان با حکومت فدرال در بغداد، برای حل آن‌ها مشغول گفت‌وگو و رایزنی هستند.
پیشرفت خوبی در اجرای توافقنامه امنیتی مشاهده می‌شود؛ گام‌های جدی برای برقراری حفظ ثبات و آرامش در مرزها برداشته شده است.
وضعیت توسعه کنونی توافقنامه امنیتی ایران و عراق، چگونه پیش رفته است و آیا گروه‌های تروریستی از مناطق مرزی مشترک تخلیه شده‌اند؟
پیشرفت خوبی در اجرایی‌شدن توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق مشاهده می‌شود. بغداد با هماهنگی اقلیم کُردستان و برای اطمینان هر چه بیشتر، بر روی انجام دادن تمام بندهای توافقنامه کار می‌کند. در این‌باره، گام‌های جدی نیز برای برقراری حفظ ثبات و آرامش در مرزها برداشته شده و همچنین مکانیزمی برای نظارت بر این مناطق لحاظ شده است تا جلوی هرگونه فعالیتی را بگیرد که امنیت و آسایش جمهوری اسلامی ایران را مورد تهدید قرار دهد.
اقلیم کُردستان، پایبند به این است که به هیچ گروهی اجازه نخواهد داد که خاک اقلیم را به عنوان منشأ تهدید برای امنیت و آسایش کشورهای همسایه و به ویژه ایران قرار دهند. ما به طور مداوم بر روی این مسئله کار می‌کنیم و برای مطمئن شدن از پایبندی کامل به این توافقنامه در هماهنگی با بغداد هستیم. این موضوع، برای ما خیلی جدی است و به انجام دادن تفاهمات و اجرای توافقنامه‌ها اهمیت زیادی قائلیم.
اقلیم کُردستان عراق در جهت حمایت و پیشبرد اجرایی‌شدن توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق چه اقداماتی انجام داده است؟
ارگان‌ها و دستگاه‌های حکومت اقلیم کُردستان از نزدیک با حکومت عراق فدرال برای انجام‌دادن بندهای توافقنامه از جمله در رابطه با تخلیه مناطق مرزی یا تبادل اطلاعات ضروری هماهنگی می‌کنند. راهکارهای امنیتی و نظارت بر مرزها تقویت شده‌اند تا جلوی هرگونه فعالیتی را بگیرند که بر ثبات مرزهای میان دو طرف تأثیر بگذارند.
همچنین در چهارچوب این توافق عراق و ایران، بر روی تقویت همکاری‌های همه‌جانبه با ایران کار و تلاش مداوم صورت می‌گیرد؛ برای کسب اطمینان از حفظ ثبات مناطق مرزی و تقویت روابط دو جانبه به شیوه‌ای که در خدمت منافع طرفین باشد و نگرانی‌های هر دو طرف برطرف گردد، چون حفظ امنیت و ثبات مرزها، یک مسئولیت مشترک است.