نورنیوز-گروه سیاسی: بحث‌های مطرح شده توسط آقای پزشکیان و همکارانشان به وضوح نشان می‌دهد که مشکلات کنونی ایران، پیچیده‌تر از آن است که با تصمیمات مقطعی و تغییر دولت‌ها حل شود. این مشکلات، ریشه در انباشت مسائل در طول زمان داشته و نیازمند راه‌حل‌های بنیادین و اساسی است. به عنوان نمونه می‌توان به مساله افزایش شدید نیاز به برق در تابستان آینده اشاره کرد.
درحالی که ظرفیت تولید برق، با سیاست‌های گذشته همخوانی ندارد و پاسخگوی این نیاز فزاینده نیست. این ناهماهنگی می‌تواند به خاموشی‌های گسترده و اختلال در زندگی مردم منجر شود. این تنها یک نمونه از مشکلات انباشته شده در بخش‌های مختلفی همچون آب، تولید و زیرساخت‌های اساسی کشور است که نشان‌دهنده عمق و وسعت چالش‌های پیش‌رو است. یکی از دلایل اصلی این مشکلات، رویکرد دولت‌ها در اتخاذ تصمیمات مقطعی و تغییر مداوم اولویت‌هاست.
به طور مثال، یک دولت بر فرهنگ تمرکز می‌کند، دولت بعدی اقتصاد را در اولویت قرار می‌دهد و دولت دیگر، صنعت یا کشاورزی را محور برنامه‌های خود قرار می‌دهد. حتی در حوزه تجارت خارجی نیز شاهد نوسانات و تغییرات مکرر در رویکردهای صادرات و واردات هستیم. این تصمیمات پراکنده و موردی که فاقد یک چشم‌انداز بلندمدت و استراتژیک هستند، نمی‌توانند گره‌ای از مشکلات بنیادی ایران بگشایند و تنها به تعویق انداختن بحران‌ها و پیچیده‌تر شدن آنها منجر می‌شوند.
در واقع، ایران نیازمند یک تغییر اساسی در رویکرد خود نسبت به حل مشکلات است. به جای اتخاذ تصمیمات کوتاه‌مدت و سطحی باید به دنبال راه‌حل‌های بنیادین و راهبردی بود که جهت کلی حرکت کشور در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را تعیین کند. روند فعلی، که با نزول و فرسایش در بسیاری از زمینه‌ها همراه است، به تضعیف نهادهای مختلف کشور، افزایش بحران‌های اجتماعی و تشدید مشکلات اقتصادی منجر شده است.
تورم بالای ۴۰ درصد، رشد اقتصادی منفی، کاهش سرمایه‌گذاری، کاهش تدریجی سرمایه اجتماعی، تضعیف بنیان‌های فرهنگی، افزایش حاشیه‌نشینی، افزایش نرخ طلاق و سایر آسیب‌های اجتماعی همگی نشانه‌های بارز این روند نزولی هستند. برای مقابله با این چالش‌ها، دولت باید با درک عمیق از ریشه و عمق مشکلات، اقدام به ایجاد شوک‌های اساسی و اصلاحات بنیادین در حوزه‌های مختلف کند. این اصلاحات باید بر پایه پرورش ایده‌های بزرگ، تدوین سیاست‌های راهبردی بلندمدت و هم‌افزایی با نهاد رهبری در جهت‌گیری‌های کلان کشور استوار باشد. تغییر بنیادین در عرصه‌های مختلف، ازجمله روابط خارجی، یکی از ارکان اصلی این تحول خواهد بود.
اگر دولت، با درک روشن از شرایط موجود و با تکیه بر تجارب گذشته به این نیاز اساسی پاسخ دهد و اقدامات لازم را برای تغییر راهبردها و جهت‌گیری‌های کشور اتخاذ کند، می‌توان به آینده ایران امیدوار بود. تجربه آقای پزشکیان و همکارانشان، گواهی بر این مدعاست که اکنون زمان مناسبی برای تغییر اساسی در رویکردها و سیاست‌های کشور فرا رسیده است. به اعتقاد ایشان، تحلیل‌های صرف و رویکردهای سنتی دولت‌ها، دیگر نمی‌تواند پاسخگوی مشکلات پیچیده و انباشته شده ایران باشد و نیاز به یک بازنگری اساسی در راهبردهای اداره کشور در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی وجود دارد.
تغییر اساسی در روابط خارجی به عنوان یکی از ارکان مهم این چرخه تغییر بنیادین، می‌تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت کشور و ایجاد چشم‌انداز مثبت برای آینده ایفا کند. ایشان تاکید دارند که برای عبور از این بحران‌ها، نیاز به تصمیماتی فراتر از جابه‌جایی منابع و تغییر اولویت‌های مقطعی است و باید به دنبال راه‌حل‌های ریشه‌ای و ساختاری بود.
امیدوارم تجربه این ۷ ماه آقای پزشکیان، وزرا و معاونان ایشان، آنها را به این نتیجه رسانده باشد که زمان پرداختن به تغییر راهبردها و تغییر جهت دادن است.
* دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران
سازندگی