نورنیوز-گروه اقتصادی: در هفته منتهی به ۲۸ فروردین ۱۴۰۴، بازار سرمایه ایران شاهد یکی از بزرگ‌ترین زیان‌های کوتاه‌مدت در حوزه صندوق‌های کالایی طلا بود. بر اساس داده‌های مرکز نظارت بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، خالص ارزش دارایی (NAV) این صندوق‌ها با افتی ۱۰ درصدی، از ۱۷۹ به ۱۶۳ هزار میلیارد تومان رسید. این ریزش حدود ۱۶ همت زیان در یک هفته را نشان می‌دهد، که عمدتاً ناشی از افت سنگین نرخ ارز در بازار آزاد و کاهش قیمت گواهی‌های سکه و شمش طلا بوده است.
در همین بازه زمانی، بهای جهانی هر اونس طلا رشد ۵.۰۷ درصدی را ثبت کرد و از ۳۱۷۵ به ۳۳۳۶ دلار رسید. با این حال، برخلاف انتظار، قیمت دارایی‌های داخلی این صندوق‌ها با افت همراه شد. به‌طور مشخص، گواهی شمش طلا و گواهی سکه به ترتیب با ۸ و ۷.۴ درصد کاهش قیمت روبه‌رو شدند. این پدیده معکوس را باید در سقوط نرخ دلار در بازار آزاد جست‌وجو کرد؛ جایی که دلار از ۹۸,۶۰۰ به ۸۳,۰۰۰ تومان رسید و فشار نزولی قابل توجهی بر ارزش‌گذاری دارایی‌های ریالی صندوق‌ها وارد کرد.
نقش دلار و سیاست خارجی
افت شدید نرخ ارز به‌ویژه در روزهای ابتدایی هفته، با انتشار اخبار مربوط به مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان و ایتالیا همزمان بود. بازار آزاد ارز همواره به شدت به تحولات ژئوپولیتیکی و فضای دیپلماتیک واکنش نشان می‌دهد و این‌بار نیز کاهش انتظارات تورمی و چشم‌انداز رفع احتمالی تحریم‌ها موجب ریزش هیجانی دلار شد.
در نتیجه، بسیاری از سرمایه‌گذاران در بازارهای گواهی طلا با خروج از موقعیت‌های خود، تلاش کردند از زیان بیشتر جلوگیری کنند. همین امر باعث افزایش حجم معاملات در روزهای افت قیمت و کاهش ارزش دارایی‌ها شد. برای نمونه، ارزش معاملات گواهی شمش طلا در روز ۲۵ فروردین به بیش از ۷۶۱ میلیارد ریال رسید که بالاترین سطح هفته بود و نشان‌دهنده تغییر موقعیت سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در مواجهه با کاهش ناگهانی قیمت‌هاست.
سهم‌بندی بازار صندوق‌های طلا
ترکیب دارایی صندوق‌های طلا که عمدتاً شامل گواهی سکه، شمش طلا و اوراق مشتقه مبتنی بر طلا هستند، باعث می‌شود آن‌ها نسبت به تغییرات همزمان در نرخ جهانی طلا و قیمت دلار داخلی حساسیت دوچندانی داشته باشند. کاهش همزمان در ارزش این مؤلفه‌ها در هفته اخیر، بازدهی صندوق‌های طلا را وارد فاز منفی کرد و بخش قابل توجهی از ارزش آن‌ها را کاهش داد.
چشم‌انداز محتاطانه سرمایه‌گذاران
با وجود افزایش قیمت جهانی طلا، بازار داخلی با فشار مضاعف از ناحیه اخبار سیاسی و نوسانات ارزی مواجه شد. سرمایه‌گذاران به‌دلیل نااطمینانی بالا، تمایل بیشتری به فروش و خروج از بازار نشان دادند. این رفتار می‌تواند ادامه‌دار باشد، مگر آن‌که روند مذاکرات خارجی به نقطه مشخصی برسد و یا بازار ارز به ثبات نسبی دست یابد.
در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد بازگشت صندوق‌های طلا به مسیر صعودی نیازمند ترکیبی از رشد مجدد دلار، تقویت تقاضای داخلی و تداوم روند صعودی قیمت جهانی طلاست. تا آن زمان، سرمایه‌گذاران این صندوق‌ها باید برای نوسانات بالای قیمتی آماده باشند و با دیدی تحلیلی و نه هیجانی وارد بازار شوند.
نورنیوز