نورنیوز-گروه سیاسی: بن رودز، معاون سابق مشاور امنیت ملی دولت باراک اوباما، در گفتوگویی صریح با شبکه آمریکایی MSNBC خواستار تغییر رویکرد دولت ایالات متحده در قبال برنامه هستهای ایران شد. او با بیان اینکه بعید است ایران برچیده شدن کامل توانمندی غنیسازی خود را بپذیرد، تأکید کرد که اگر واشنگتن سطحی از غنیسازی در ایران را به رسمیت بشناسد، احتمال دستیابی به توافقی شبیه برجام بالا خواهد رفت.
اظهارات رودز در حالی مطرح میشود که پنجمین دور از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا روز ۲۴ مه در رم با میانجیگری عمان برگزار شد. این مذاکرات که یکی از حرفهایترین ادوار گفتوگوها توصیف شده، به اذعان طرفین با برخی پیشرفتها همراه بوده ولی همچنان چالشهای مهمی پیش روی توافق نهایی قرار دارد. بن رودز در ارزیابی خود از وضعیت کنونی گفت: «به نظر میرسد همه طرفها خود را برای یک جمعبندی آماده میکنند. ایران اعلام کرده غنیسازی خط قرمزش است. اسرائیل تهدید به حمله کرده تا ایران را وادار به امتیازدهی کند و آمریکا هم میگوید تمایل به توافق دارد.»
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، پس از پایان این دور از مذاکرات بیان کرد که عمان تلاش کرده راهکارهایی را برای غلبه بر موانع موجود ارائه کند. ایدههایی مطرح شده و قرار است کارشناسان دو طرف آنها را بررسی کرده و نتیجه را به پایتختها منتقل کنند، بدون اینکه هیچ تعهدی فعلاً متوجه طرفین باشد. عراقچی همچنین افزود: «ما مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران را بار دیگر بهروشنی بیان کردیم. روی این مواضع ایستادهایم و فکر میکنیم اکنون طرف آمریکایی درک روشنتری از آنها دارد.»
در همین حال، یک مقام ارشد دولت آمریکا نیز به خبرگزاری رویترز گفت: «مذاکرات با ایران سازنده بوده و به پیشرفتهایی دست یافتیم، اما همچنان کار بیشتری باید انجام شود.» این مقام همچنین تصریح کرد که مسیر پیش رو به دلیل حساسیت فنی موضوعات، نیازمند زمان و تصمیمگیریهای دشوار است.
بن رودز با اشاره به واقعیتهای فنی مذاکرات گفت: «در مدت کوتاهی که برای این دور از مذاکرات تعیین شده، طرفها باید درباره مسائل بسیار پیچیده فنی به توافق برسند. اگر رئیسجمهور ترامپ از توافقی که در دوران اوباما به دست آمده بود خارج نمیشد، اکنون در چنین شرایطی نبودیم.» او افزود: «سؤال اصلی این است که آیا دولت آمریکا حاضر است توانمندی غنیسازی ایران را بپذیرد یا نه؟ اگر بپذیرد، رسیدن به توافق ممکن میشود. اما اگر بر نابودی کامل این توانمندی پافشاری کند، توافق دور از دسترس خواهد بود.»
رودز تأکید کرد که برای ایران، غنیسازی نه فقط یک مسئله علمی، بلکه موضوعی مرتبط با غرور ملی و استقلال فنی است. به باور او، همانطور که در توافق هستهای ۲۰۱۵ به رسمیت شناختن بخشی از توان ایران امکانپذیر شد، اکنون نیز باید از همان چارچوب استفاده کرد.
در ادامه این گفتوگو، وی به مواضع متناقض دولت ترامپ نیز پرداخت و گفت: «در برههای از زمان، دولت آمریکا از انتقال کامل مواد هستهای ایران به خارج سخن گفت. بعد اعلام کرد که ممکن است کاهش سطح غنیسازی کافی باشد. سپس، ناگهان موضع سختگیرانهتری گرفت و خواستار توقف کامل برنامه هستهای ایران شد.» رودز این سردرگمی را مانعی برای اعتمادسازی دانست و خواستار موضعگیری یکپارچه و واقعگرایانه از سوی دولت فعلی آمریکا شد.
پرسش مهمی که مجری MSNBC مطرح کرد این بود که آیا نشانهای از پیشرفت واقعی در روند مذاکرات وجود دارد؟ رودز در پاسخ گفت: «علائمی از خوشبینی در پیامهای علنی طرفین دیده میشود، اما ایرانیها گاهی مجبورند بهگونهای رفتار کنند که گویا قصد ترک مذاکره دارند. به همین دلیل، تحلیل اظهارات علنی چندان ساده نیست.» او در ادامه گفت: «اما اگر واشنگتن بهصورت رسمی اعلام کند که سطحی از غنیسازی را در ایران میپذیرد، این یک نشانه روشن از پیشرفت خواهد بود و احتمال حصول توافق را به شکل چشمگیری افزایش میدهد.»
وی همچنین به نقش اسرائیل در تحولات اخیر اشاره کرد و هشدار داد که تهدیدهای نظامی ممکن است آمریکا را به تصمیمهایی سوق دهد که در اصل تمایلی به آنها ندارد. از سوی دیگر، کشورهای حاشیه خلیج فارس که ترامپ اخیراً به آنها سفر کرده نیز بههیچوجه خواستار بروز درگیری دیگری در منطقه نیستند. رودز تأکید کرد که چنین جنگی در صورت حمله اسرائیل به تأسیسات اتمی ایران، اجتنابناپذیر خواهد بود. به گفته او، اکنون زمان آن است که واشنگتن نشان دهد خواهان تعامل است، نه تقابل.
ایسنا