واکنش مردم عراق در اعتراضات، از دیروز تا امروز بسیار تفاوت کرده و کاملا عوض شده‌است. با وجود تمامی اختلاف‌های داخلی در عراق، اقدام آمریکا توسط تمام مقامات و دستگاه‌های عراقی و تمام جریانات فکری، حتی تظاهرکنندگان میدان تحریر و تظاهرکنندگانی که مطالباتی از حکومت دارند، محکوم شد و همه جریان‌ها از مرجعیت گرفته تا همه و همه در برابر این اقدام خودسرانه واکنش نشان دادند و بر سر این موضوع به اتفاق نظر واحدی رسیدند و در کنار هم قرار گرفتند. روزنامه آرمان ملی در گفت و گو با حسن دانایی‌فر، سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در بغداد، آورده است: عراق روزهای پرتلاطمی را سپری می‌کند.
این کشور در ماه‌های اخیر، درگیر اعتراضات مردمی گسترده‌ای، علیه دولت بود که در نهایت منجر به استعفای عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق شد. در شرایطی که رایزنی‌های گسترده سیاسی برای انتخاب نخست‌وزیر جدید عراق و خارج کردن این کشور از بحران سیاسی در جریان بود، اتفاقی غیرقابل پیش‌بینی، عرصه سیاسی- اجتماعی این کشور را تحت تاثیر قرار داده است. اخیرا نیروهای آمریکایی به تلافی آنچه که حمله راکتی به پایگاه نظامیان آمریکایی در شهر کرکوک عراق عنوان شده، حمله پهپادی گسترده‌ای را علیه مواضع حشدالشعبی عراق در استان الانبار انجام دادند.
این اقدام منجر به شهادت شماری از رزمندگان مقاومت شد. به دنبال این اتفاق مردم خشمگین عراق با تجمع و آتش زدن بخشی از سفارت آمریکا در بغداد، مراتب اعتراض خود به اقدام آمریکا را نشان دادند. آیا واکنش احتمالی گروه‌های مقاومت به حملات هوایی آمریکا علیه مواضع نظامی‌شان می‌تواند درگیری‌ها در منطقه را به نقطه خطرناکی برساند؟ اقدامات فعلی آمریکا در منطقه تحریک‌آمیز است و گویا به دنبال این هستند که منطقه را به سمت تنش ببرند. البته آنها مدعی هستند که برای جلوگیری از تنش‌ها در منطقه این کارها را می‌کنند و تعبیرشان از این اقدامات تحت عنوان استراتژی بازدارندگی است. اما استراتژی معرفی شده توسط آنها در موضوع حمله به حشدالشعبی نه از نظر حقوقی و نه حتی از نظر اخلاقی و اجرایی مصداق ندارد. احتمال این که در عراق اقدامات تلافی جویانه‌ای صورت گیرد، محتمل است.
اقدامات مردم در مقابل سفارت گواهی بر بالا گرفتن درگیری‌ها در این منطقه است. با وجود اینکه سفارت آمریکا در منطقه سبز بوده و از شرایط امنیتی بالایی برخوردار است اما مردم به هر صورتی که بود پس از حملات هوایی اخیر آمریکا به پایگاه‌های حشدالشعبی، خودشان را به سفارت رساندند و مراتب اعتراض گسترده خود را در مقابل سفارت مطرح کردند. آیا حملات انجام گرفته می‌تواند امنیت نظامیان آمریکا را بالا برد یا برای آنها ناامنی ایجاد کند؟ وقتی درگیری‌ها ایجاد شود، مواضع نظامیان در هر جا که باشند مورد تهدید بیشتری واقع می‌شود و این اصل برای نیروهای نظامی آمریکا در منطقه نیز صدق می‌کند. آیا اشغالگران آمریکایی حق دارند اقدامات خود را تلافی‌جویانه و در واکنش و مقابله با اقدام پیشین گروه‌های مقاومت قلمداد کنند؟ این ادعایی است که آمریکاییان مطرح کرده‌اند.
در حالی که پیش از این، نخست وزیر عراق اعلام کرده بود، مشخص نیست حملات پیشین به مواضع آمریکا را چه کسی با چه قصدی و در چه حجمی انجام داده است. وقتی در جایی تخلفی اثبات نشده، اقدام درستی نیست که آمریکاییان به خودشان اجازه بدهند که بیایند و حمله کاملا نظامی آشکاری علیه نیروهای مسلح عراق انجام دهند. در حال حاضر نیروهای مسلح عراق شامل ارتش، حشدالشعبی و نیروهای پلیس هستند و حشدالشعبی جزء جدانشدنی نیروهای مسلح عراقی است که در مناطق غربی و نزدیک مرز سوریه، وظیفه پاسداری و حفاظت از مرزهای غربی کشور خود را بر عهده دارند.
آنها زمانی که توقع داشتند، با دشمن دیگری درگیر شوند، در فضای غافلگیرانه‌ای، مورد یورش ناجوانمردانه آمریکاییان قرار گرفتند و این اقدام نمی‌تواند قابل توجیه باشد. نقش این حملات را در وضعیت داخلی عراق چطور ارزیابی می‌کنید؟ ممکن است خود این اقدامات عاملی باشد تا جامعه عراق را به نوعی همگرایی بیشتر سوق دهد و این همگرایی بتواند به وضعیت بلاتکلیفی که در داخل حاکم شده، خاتمه بخشد. جدا از بحث شرایط داخلی، اقدام آمریکا در منطقه و سطح بین‌الملل هم محکوم شد. طبیعتا این ادعاهای آمریکا همیشگی است. مشکل اصلی این است که آمریکا خود را ورای قانون و فراتر از تمام ضمانت‌نامه‌ها و توافقنامه‌های امنیتی می‌داند و فکر می‌کنند بعضا فراتر از انسان‌های خاورمیانه هستند و باور دارند، آنگونه که آنها به نتیجه می‌رسند و تصمیم‌گیری می‌کنند، شیوه درست است و باید بر این اساس اقدام کنند.
این حملات را در قالب تنش‌های میان ایران و آمریکا چطور ارزیابی می‌کنید؟ اینکه پس از اقدامات کنونی، تنش‌ها بین ایران و آمریکا بالا بگیرد، می‌تواند محتمل باشد اما این موضوعات برای آمریکا توجیه‌پذیر نیست و ما همیشه بر سر این مسائل با آمریکایی‌ها مشکل داشتیم. تحلیل شما از وضعیت آتی نیروهای مقاومت در منطقه چیست؟ مقاومت نوعی مفهوم است. از زمانی که طرح خاورمیانه بزرگ از سوی آمریکا مطرح شد تا جریان‌های پس از آن همچون طرح بهار عربی همه و همه نشان از این دارد که آمریکایی‌ها همواره به دنبال تغییراتی در منطقه بوده و هستند. آنها از مواضعی که به سود خودشان باشد و امنیت اسرائیل را حفظ کند، کوتاه نمی‌آیند.
جبهه مقاومت در برابر این زیاده خواهی معنا گرفته و بدون شک برای مقابله با این خواسته‌ها در شرایط کنونی نیز به راه خودش ادامه خواهد داد. ارزیابی شما از وضعیت منطقه و درگیری‌ها در طی روزهای آتی به چه صورت است؟ بیشترین حوزه و کانون تداوم درگیری‌های منطقه‌ای در عراق خواهد بود و این وضعیت به کشورهای حاشیه سرایت نخواهد کرد. ما معتقد هستیم که تمام مسائل مرتبط با اقدامات آمریکا در همانجا حل و فصل خواهد شد. دوره اینکه آمریکا بخواهد گستاخی به خرج دهد و اقداماتی فراتر از آنچه که امروز در عراق اتفاق افتاده، انجام دهد، به پایان رسیده است.
شاید در دیدگاه‌هایی که در قرن هفده و هجده مطرح می‌شد، این اقدامات ممکن بود، اما امروز وقتی آمریکا صحبت از این می‌کند که ما ناو در منطقه می‌آوریم و اقداماتی از این قبیل انجام می‌دهیم، جوان‌های ما می‌خندند و این داستان‌ها دورانش تمام شده است. آنچه به عنوان واقعیت منطقه وجود دارد، این است که گروه‌هایی که تا دیروز در بحث نخست‌وزیری در عراق به شدت با یکدیگر درگیر بودند، امروز در کنار یکدیگر قرار گرفته و با هم فراکسیون مشترکی را برای اخراج آمریکا از عراق تشکیل داده‌اند.
ایرنا