روز گذشته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا معافیتهای هسته‌ای ایران را «چهار محدودیت» برنامه هسته‌ای ایران نامید که برای مدت ۶۰ روز تمدید شده است. به گزارش روزنامه واشنگتن پست در این معافیتهای تحریمی، به شرکت‌های روسی، اروپایی و چینی اجازه داده می‌شود تا بدون ایجاد مجازات‌های آمریکایی به کار خود در تأسیسات هسته‌ای غیرنظامی ایران ادامه دهند. اما مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا این تمدید معافیت را تداوم محدودیت‌های مربوط به فعالیت اتمی ایران توصیف کرد و از نظر این روزنامه، آمریکا هنوز بخش‌هایی از توافق هسته‌ای را فسخ نکرده است.
این در حالی است که به‌دنبال خروج یکجانبه و خلاف قطعنامه شورای امنیت بین‌الملل از سوی آمریکا، جمهوری اسلامی ایران در پنج گام، تعهدات خود ذیل برجام را کاهش داد و تأکید کرد هرگاه اروپایی‌ها بتوانند به تعهدات خود در این توافق عمل کنند، این کاهش تعهدات برگشت‌پذیر خواهد بود. در این راستا خبرنگار مهر گفتگویی با «پل پیلار» رئیس سابق بخش تحلیل عملیات سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) انجام داده که در ادامه می‌آید. لازم به ذکر است که «پل پیلار» از اساتید دانشگاه «جرج تاون» آمریکا است و تاکنون مسئولیت‌های متعددی را بر عهده داشته که از جمله آنها می‌توان به ریاست واحد تحلیل عملیات‌های سیا در شرق نزدیک، خلیج فارس و جنوب آسیا اشاره کرد. پیلار همچنین سابقه حضور در شورای اطلاعات ملی آمریکا را به عنوان یکی از اعضای اصلی این شورا در کارنامه فعالیت خود دارد.
*دولت ترامپ با تمدید معافیتهای هسته ای ایران (به مدت ۶۰ روز) این امکان را به شرکت‌های روسی، اروپایی و چینی می‌دهد تا بدون ایجاد مجازات‌های آمریکایی به کار خود در تأسیسات هسته‌ای غیرنظامی ایران جهت مهار برنامه هسته‌ای ایران ادامه دهند. چرا؟ هرگز دلیلی برای بحث برانگیز بودن اقدام مورد بحث وجود نداشته است. این برنامه بطور خاص جهت کمک به ایران ساخته شده تا بتواند برنامه هسته‌ای خود را در تولید سلاح هسته‌ای کم رنگ کند. به طور خلاصه، این یک اقدام منع گسترش سلاحهای هسته‌ای است. بنابراین برای کسانی که هشدارهایی درباره سلاح هسته‌ای احتمالی ایران می‌دهند و با تمدید چشم پوشی مخالفت می‌کنند، این اقدام معنی ندارد. ظاهراً حتی رئیس جمهور ترامپ که به طور معمول با هر چیزی که ممکن است به معنای همکاری با ایران باشد، مخالف است، به اندازه کافی با این حقایق متقاعد شد تا لغو تحریمها در رابطه با همکاری هسته‌ای ایران را تمدید کند.
*ایالات متحده تحریم‌های همکاری‌های هسته‌ای ایران را لغو می‌کند تا فعالیت‌های منع گسترش سلاحهای هسته‌ای مربوط به برجام را گسترش دهد. وزیر امور خارجه آمریکا، «مایک پومپئو» گفته است که با تمدید لغو تحریمها مخالف است اما توسط «استیون منوچین» وزیر خزانه‌داری آمریکا متقاعد شد. چرا پومپئو مخالف بود و منوچین موافق؟ پومپئو وزیر امور خارجه یکی از سخت‌ترین و تندروترین سیاستمداران در رابطه با ایران بوده است. وی، در سخنان خود و بدیهی است که در ذهن خود، تمام سوالات مربوط به سیاست در قبال ایران را به این مسئله که ایران باید مجازات و تحریم شود تا حد ممکن ساده کرده است. شاید او از این ترسیده باشد که گسترش چشم پوشی از همکاری‌های هسته‌ای، حمایت از تحریم‌های دیگر علیه ایران را تضعیف می‌کند. منوچین آشکارا تصدیق کرد که تمدید چشم پوشی به نفع منع گسترش سلاحهای هسته‌ای است.
وی همچنین ممکن است نگران این قضیه بوده باشد که لغو چشم پوشی ها در زمانی که همه از امریکا می‌خواهند در میانه بحران کرونا ویروس و به دلایل بشردوستانه تحریم‌های ایران را لغو کند چگونه ممکن است به نظر آید. *دولت ترامپ بارها و بارها از تحریم‌های مربوط به همکاری منع گسترش سلاحهای هسته‌ای با ایران چشم پوشی کرده است با این استدلال که چنین پروژه‌هایی به گونه‌ای طراحی شده اند که بتوانند برنامه هسته‌ای ایران را در تولید سلاح کمرنگ‌تر کنند.
چرا ترامپ به توافقی که از آن خارج شده و آن را نقض کرده استناد می‌کند؟ اگر ترامپ تحت فشار قرار گیرد می‌تواند این اقدام را توجیه کند که این چشم پوشی به نفع منع گسترش سلاحهای هسته‌ای است حتی اگر هنوز از برجام متنفر باشد. اگرچه همکاری هسته‌ای مورد بحث بخشی از برجام است، اما نیازی به این نبود. در واقع این همکاری است که حتی بدون سایر مفاد برجام معقول است. در هر صورت، این مسئله تنها زمانی است که دولت ترامپ مقررات خاصی از برجام را که دوست دارد انتخاب کرده است، در حالی که بقیه توافق را نادیده می‌گیرد.
مهر