نورنیوز ـ گروه جامعه: بحران غیر قابل پیش بینی کرونا، متولیان حوزه آموزش عمومی در ایران را چون بسیاری از کشورهای دیگر در شرایط اضطرار قرار داد و بهره گیری از ظرفیتهای "آموزش از راه دور " به عنوان در دسترس ترین روش موثر آموزشی جایگزین کلاسهای درسی شد.
برای تحقق رویکرد جایگزین آموزشی، بلافاصله و در بازه زمانی کوتاه «سامانه شاد» طراحی و در دسترس دانش آموزان و کادر آموزشی کشور قرار گرفت که به گفته مدیران آموزش کشور قرار است به یک پلتفرم اختصاصی برای تعامل و ارتباط دانش آموزان و معلمان تبدیل شود.
این سامانه برای تشکیل کلاس ها در زمانی که امکان آموزش حضوری وجود ندارد و همچنین حضور و غیاب دانش آموزان استفاده میشود.
نداشتن تلفن همراه مناسب و هزینه های بالای تهیه آن، سرعت کم اینترنت، اتصال سخت به شبکه، مشکلات نصب و حضور در سامانه، مشکل احراز هویت و ورود به اپلیکیشن در گوشی‌های آیفون و... از چالش هایی است که خانواده دانش آموزان را در استفاده از این شبکه دچار مشکل کرده است.
معلمان نیز در استفاده از این شبکه با مشکلاتی روبرو هستند. مهمترین نقد آن‌ها به زیرساختهای فنی این اپلیکیشن به‌ویژه سرعت پایین آن است که عملاً جریان آموزش مجازی را با مشکل مواجه کرده است. برای رفع این نقیصه برخی از معلمان برای ضبط کلاس‌ها، مجدداً راهی مدرسه و استفاده از امکانات محیط های آموزشی شده اند و برخی نیز می‌گویند برای ارسال هر فایل باید زمان زیادی در انتظار بمانند.
بسیاری از اشکالات و انتقادات مطرح شده به سامانه شاد با توجه به مدت زمان بسیار محدود طراحی و استقرار آن، عدم تبحر کافی کاربران و همچنین ضعف های جدی در زیرساختهای ارتباطی کشور قابل درک است لیکن توجه به این مهم که سامانه شاد تنها در مدت زمان 2 هفته برای پاسخگویی به نیاز ضروری حوزه آموزش کشور آماده بهره برداری شده است، می تواند زوایای دیگری را نیز برای ارزیابی این اقدام ابتکاری و قابل تحسین وزارت آموزش و پرورش ایجاد کند.
از نقطه نظر فنی وجود خطا در اپلیکیشن هایی که برای اولین بار تولید شده و اصطلاحا «زیر بار» می روند موضوعی بسیار عادی است و طبیعتا رفع مشکلات آن نیز زمان بر است از این رو، بروز خطا در برنامه ای که در زمان اضطرار و به صورت فشرده تهیه شده ، دور از ذهن نیست.
اما موضوع قابل توجه در این بخش، علاقه مندی معنی دار رسانه های معاند به موضوع تولید و استقرار این سامانه در بخش آموزش عمومی کشور و بازتاب گسترده مشکلاتی است که موجب بروز برخی انتقادات مطرح شده است. در حالی که بسیاری از کشورهای غربی مدعی حتی در تامین نیازمندیهای اولیه شهروندانشان برای زندگی در شرایط شیوع ویروس کرونا با عجز و درماندگی روبرو شده اند تلاش حداکثری رسانه های نظام سلطه برای تمسخر و بی استفاده جلوه دادن سامانه شاد ضمن آن که ناجوانمردانه است اما عجیب نیست. این رسانه ها، بدون توجه به نقش سامانه شاد در پاسخگویی به یکی از اصلی ترین نیازمندیها و دغدغه های خانواده ها در شرایط شیوع کرونا، تلاش میکنند تنها بر ضعف های آن تاکید کنند و اینگونه القا کنند که این سامانه قابل اصلاح نیست.
این در حالی است که براساس گزارش مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات تا کنون هفت میلیون و ۶۵۷ هزار و ۸۵ دانش‌آموز، ۶۲۴ هزار و ۹۵۶ معلم و ۱۲۲ هزار و ۴۲۲ مدیر در شبکه شاد ثبت‌نام کرده‌اند و بیش از دو میلیون و ۴۱۰ هزار و ۶۵۲ کلاس درس فعال و ۱۴۲ هزار و ۴۷۸ مدرسه در شبکه آموزشی دانش‌آموزان تأسیس شده است. همچنین تا کنون حدود یک میلیارد فایل از طریق این سامانه جا به جا شده که نشان دهنده ظرفیت فنی قابل توجه این سامانه است.
این حجم بالای تراکنش دیتا با وجود مشکلات موجود در سامانه جابجا شده و میتوان پیش بینی کرد با رفع مشکلات اولیه سامانه، این میزان بسیار بیشتر شود.
یکی از اصلی ترین محورهایی که رسانه های بیگانه در قالب نقد سامانه شاد مطرح می کنند، استفاده از سرورهای داخلی برای نگهداری اطلاعات است. این اقدام که پروتکلی امنیتی برای حفظ اطلاعات راهبردی است در همه کشورها رایج بوده و سدی در برابر شناسایی دانش آموزان نخبه توسط کشور های بیگانه به شمار می رود.
بسیاری از مدارس غیر دولتی، از ابتدای این شرایط، آموزش مجازی را آغاز کردند. لیکن «سامانه شاد» تا حدودی تبعیض میان مدارس دولتی و غیر انتفاعی را از میان برد بر این اساس، با وجود همه مشکلاتی که طبیعتا به صورت تدریجی باید رفع شود، مهمترین دستاورد سامانه شاد را میتوان، کمک به موضوع عدالت آموزشی دانست.
مدیریت نسبی اوقات فراغت دانش آموزان، تکمیل فرآیند آموزش مجازی از طریق تلویزیون ، فضای سالم این سامانه نسبت به فضاهای اینترنتی دیگر و فراگیر بودن این سامانه برای جامعه مزیت های قابل توجهی است که استقرار این سامانه با خود به همراه داشته است.
هرچند انتقادات بر حق استفاده کنندگان ازاین سامانه، باید مورد توجه و بازبینی قرار گیرد، لیکن به نظر می رسد حمله برنامه ریزی شده و همه جانبه به این رویکرد جدید آموزشی هدفی فراتر از اصلاح کاستی ها را دنبال نموده و عملا اقدامی در مسیر مانع تراشی برای رفع یکی از اصلی ترین نیازمندی ها و دغدغه های اقشار مختلف مردم در شرایط قرنطینه و رعایت محدودیت های ناشی از شیوع ویروس کروناست.
بدون شک مسیر آغاز شده از سوی وزارت آموزش و پرورش می بایست با جدیت و همکاری مشترک کادر آموزشی دلسوز و زحمت کش و عموم خانواده ها و دانش آموزان تداوم یافته و مشکلات موجود در فضایی مبتنی بر پیشبرد این هدف عالی و تدریجا مرتفع شود.
نورنیوز