نورنیوزـ گروه جامعه: از زمان شیوع کرونا در سراسر جهان بارها حرف و حدیث‌ها درباره چگونگی درمان این بیماری بارها منتشر شده؛ اما هنوز درمان قطعی برای آن وجود ندارد. دکتر مرتضی ایزدی مدیر گروه بیماریهای عفونی دانشگاه بقیه‌الله و نایب ریس انجمن متخصصین عفونی کشور معتقد است تا به حال اهدای پلاسما از سوی بیمارانی که بهبود پیدا کرده‌اند تا الان راهکار خوبی برای درمان دیگر بیماران مبتلا بوده است.
او با توجه به علائم کووید ۱۹ می‌گوید: در چین کرونا در شروع خود را به‌صورت یک بیماری تب‌دار (٩٨%) و با سیری آرام و قدرت سرایت و مرگ‌ومیر محدود به جهان معرفی کرد؛ ولی جهان با یک ویروس مرموز و هوشمند مواجه شد که به نظر می‌رسد در دنیا شروعی آرام همراه با تب داشت اما در ایران، در بسیاری از موارد ملاحظه کردیم که تب چندان شایع نیست. ۴۰ تا ۳۰ درصد بیماران هیچ علامتی ندارند و هیچ شواهدی از بیماری وجود ندارد اما تست کرونای آن‌ها مثبت شده است. حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد علائمی خفیف در حد یک سرماخوردگی معمولی داشته و با درمان‌های علامتی و معمول به خوبی کنترل و درمان شده ولی ۱۵ -۲۰ درصد بیماران به علت تشدید وضعیت ازجمله اختلالات تنفسی مجبور به بستری در بیمارستان و نهایتاً حدود ۵ درصد نیاز به بخش‌های ویژه(ICU) و متأسفانه حدود ٢ درصد مرگ‌ومیر به همراه دارد.
او با اشاره به شایعات در مورد ساخت واکسن ادامه می‌دهد: این بیماری هنوز درمان قطعی ندارد؛ اگرچه گروه‌های پزشکی با درمان این بیماری فاصله‌ای ندارند. اما رفتار مرموز ویروس را نمی‌توانیم قطعی دفع کنیم و تا به حال هیچ واکسنی برای این بیماری کشف نشده و گروه‌های بسیاری در حال کار کردن بر روی واکسن هستند. حدود ۲۰ گروه در حال کار هستند که ۵ گروه به نتایج موفقیت‌آمیزی رسیده‌اند. اما روشن نیست نتایج این فعالیت‌ها چه زمانی در اختیار مردم قرار می‌گیرد و با چه قیمتی و توسط چه گروهی از افراد می‌تواند مورداستفاده قرار بگیرد. عوارض واکسن هم مشخص نیست. برای اینکه بتوانیم پاسخ بدهیم چه میزان تأثیر دارند جوابی نداریم.
دکتر ایزدی تاکید می‌کند: نکته دیگری که در مورد این ویروس وجود دارد این است که علائم این ویروس تغییر کرده اما ۳ مورد در خصوص مقابله با آن ثابت بوده و بر آن تأکید شده است؛ فاصله‌گذاری اولین شرط در امان بودن از بیماری است . دوم شستشوی دست‌ها و عدم ارتباط دست به مثلث صورت است که بسیار حیاتی است. استفاده از ماسک هم مورد سوم است که می‌تواند از ابتلا به این بیماری به نحو قابل‌توجهی جلوگیری کند.
ماسک زدن بسیار مهمتر از چیزی است که فکر می کنیم
وی به اهمیت استفاده از ماسک اشاره‌کرده و گفت: پوشیدن ماسک احترام به دیگران است و فردی که ماسک نمی‌پوشد به‌سلامت جامعه توهین می‌کند. اگر کسی به ما ابراز علاقه و دوستی کرد اما ماسک نداشت در واقع باید به دوستی یا آگاهی او نسبت به دوستی شک کنیم. پوشیدن ماسک توسط فرد نمی‌تواند او را در برابر بیماری مصون بدارد آنچه مهم است پوشیدن ماسک توسط همه است. به‌خصوص فردی که مبتلا است حتماً باید ماسک داشته باشد؛ حتی کسی که علائمی مانند آنفلوانزا یا سرماخوردگی دارد حتماً باید ماسک داشته باشد. در ضمن هنوز در سرایت هوابرد این بیماری ابهاماتی وجود دارد ولی حداقل در فضاهای بسته و محدود رعایت احتیاطات هوابرد ضروری است. به همین جهت پوشیدن ماسک توسط یک فرد به‌تنهایی نمی‌تواند او را در برابر بیماری کاملاً مصون بدارد در حالی‌که ماسک جمعی تا ۹۸.۵ درصد شانس پیشگیری به همراه دارد. آنچه مهم است پوشیدن ماسک توسط همه است.
این متخصص بیماریهای عفونی تصریح کرد: از هر ۵ نفر در جهان یک نفر در معرض ویروس کرونا قرار دارد. هر مرگ یک عدد نیست یک خانواده است که از هم می‌پاشد و مصیبت جمعی ایجاد می‌کند که جز با رعایت بهداشت فردی پیروزی بر این ویروس امکان ندارد. در بحث کووید ۱۹ برنده و بازنده وجود ندارد. یا کل کشور برنده هستند یا کل کشور بازنده‌اند. پس‌نیاز است دست‌به‌دست هم بدهیم و هر کس که کوتاهی می‌کند را وادار کنیم شرعاً و عرفا پاسخگو باشد. ایزدی به علائم بیماری کووید ۱۹ اشاره‌کرده و گفت: متأسفانه در دوره‌های مختلف با تفاوت علائم مواجه بودیم در ابتدا مشکلات تنفسی را شاهد بودیم مثل تنگی نفس و ... به‌تدریج علائم گوارشی هم ازنظر میزان بروز هم‌شدت علائم خود را نشان می‌دهد و علائمی مثل اسهال و استفراغ و دردهای شکمی به‌ویژه در کودکان و شکایت‌های نرولوژیک مثل سردرد و حتی حملات عروقی مغزی یا قلبی انواع بثورات جلدی در نشانه‌های این بیماری کم‌وبیش خودنمایی می‌کند به حدی که امروزه زمانی که فردی وارد مطب می‌شود و علائم دارد باید شک کنیم به بیماری کووید تا خلاف آن ثابت شود. گاهی هیچ‌کدام از علائم وجود ندارد و فقط با بی‌رمقی و خستگی -به‌خصوص در افراد مسن- روبه‌رو هستیم.
این پزشک متخصص در مورد کودکان به نکته جالبی اشاره‌کرده و آن‌ها را عامل انتقال خواند و تأکید کرد: شدت بیماری به خاطر فرم سیستم ایمنی کودکان، کمتر است ولی متأسفانه در بعضی موارد فرم‌های شدید و بحرانی در کودکان و حتی مرگ‌ومیر مشاهده می‌شود اما نکته مهم اینکه اطفال بشدت در انتقال بیماری نقش‌آفرین هستند لذا حتی درزمانی که حال بچه‌ها خوب است نباید به دیدار افراد مسن یا دارای ریسک فاکتور بروند.
وی با اشاره به تست‌هایی که در حال حاضر وجود دارد گفت: در حال حاضر چندین روش تشخیص آزمایشگاهی برای اثبات این بیماری وجود دارد که از روش‌های تشخیصی PCR تا روش‌های تشخیصی سریع بر اساس آنتی‌ژن یا آنتی‌بادی ویروس هیچ‌کدام حساسیت و یا اختصاصی صد در صد ندارد و نقش کمکی داشته به‌ویژه تست‌های الایزا که بیشتر برای مطالعات اپیدمیولوژیک و یا سابقه مواجهه کارایی دارد و تشخیص همچنان بر اساس علائم بالینی و تصاویر رادیولوژیکی است و به تبحر پزشک و یا تیم پزشکی وابسته است. لذا منفی بودن یک تست دلیل نبود بیماری و حتی مثبت بودن آن دلیل قاطع برای بیماری در فقدان تفسیر پزشکی نیست و به‌عبارت‌دیگر شامل تفسیر مثبت کاذب و منفی کاذب می‌شوند.
شرایط خروج از قرنطینه
وی به شرایط خروج از قرنطینه اشاره کرد و گفت: برای خروج از قرنطینه برای افراد جامعه اگر حداقل٣روز از قطع تب بدون استفاده از تب بر و بهتر شدن علائم تنفسی مثل سرفه و تنگی نفس گذشته باشد و حداقل ١٠روز از شروع علائم طی شده باشد قابل‌اجرا است و اگر فردی دارای تست مثبت PCRبوده است علاوه بر شرایط قطع تب و بهتر شدن علائم تنفسی حداقل به مدت سه روز باید دو تست سریع منفی از نمونه حلق و بینی به فاصله ٢٤ساعت داشته باشد؛ ضمناً اگر فرد فقط تست مثبت بدون علامت داشته باشد پس از ده روزبه شرط عدم علامت می‌تواند از قرنطینه خارج شود و یا در صورت دو بار تست سریع منفی مطابق فوق عمل نماید. البته کادر درمان که با افراد ریسک بالا سروکار دارند و یا افراد با نقص سیستم ایمنی نیاز به زمان قرنطینه طولانی‌تری دارند؛ بسیاری از پزشکان معتقدند که در افراد بستری بهتر است حدود دو هفته پس از ترخیص استراحت کرده و قرنطینه را رعایت نمایند.
وی به تشریح بحران سیتوکینها پرداخته و یادآوری کرد: وضعیت‌های التهابی شدید که قلب و کلیه و سیستم عصبی را درگیر می‌کند و بیمار وارد فاز بحرانی می‌شود که اگر به این مرحله برسد دست پزشکان بسیار بسته می‌شود و نباید بگذاریم به این وضعیت برسد. در ای سی یو مرگ‌ومیر بالای ۶۰ درصد است و بیمارانی هم که از آی سی یو مرخص می‌شوند تا مدت‌ها با عوارض آن درگیر هستند. لذا مبتلایان حتماً باید تا سی روز پس از ابتلا به‌شدت مراقبت کرده و در ارتباط با پزشک باشید.
وی ادامه داد: تست دوم آنتی‌بادی است که مرسوم شده و بسیاری از آزمایشگاه‌ها در کشور انجام می‌دهند و اگر درست ستاپ شده باشد پاسخ تا ۹۵ صحیح است اما صحت تست ۱۰۰ درصد نیست.
اوجگیری کرونا چه زمانی بود؟
وی به زمان اوجگیری بیماری در کشور اشاره‌کرده و گفت: ویروس کرونا در کشور ما دقیقاً بعد از تعطیلات عید فطر و ۱۵ خرداد اوج گرفت و هم‌وطنان در بسیاری از شهرهای کشور آن را نادیده می‌گیرند. رستوران‌ها مملو از تردد است از آن بدتر ادارات دولتی و شبه‌دولتی حتی در خود وزارت بهداشت مملو از ارباب‌رجوع بدون رعایت شرایط ایمنی است.
او با انتقاد به اعلام برخی از شهرها تحت عنوان وضعیت سفید گفت: ازنظر من چیزی به‌عنوان وضعیت سفید در کشور وجود ندارد. این ایراد بسیار بزرگی است که همکاران ما در ستاد کنترل بحران کرونا اعلام کردند. تا زمانی که رفت‌وآمد میان شهرهای ما به سهولت انجام می‌شود، شرایط بحرانی است؛ لذا شهرهای ما یا زرد هستند یا قرمز. نمی‌توانیم بگوییم شهری سفید است و کلی آدم را به آنجا برسانیم و بعد برگردند به شهرهای خود و همشهریان خود را مبتلا کنند. از سوی دیگر به بعضی مسائل که منجر به تجمع می‌شود دقت نداریم به‌گونه‌ای که رستوران‌ها مملو از مشتری است. در مبارزه با کرونا به‌طور میانگین بالغ‌بر ١٠٠نفر روزانه از دست می‌دهیم که در صورت عدم اتفاق ملی خدای‌ناکرده عددهای چند صدنفری دور از تصور نیست. خواهش می‌کنم التماس می‌کنم که کرونا را جدی بگیرید.
ایزدی در پاسخ به این نکته که با عدم بازگشایی مشاغل مشکلات معیشتی و اقتصادی در کشور اوج می‌گیرد، گفت؟ ما با مثلث بحران مواجهیم؛ یک ضلع سلامتی، یک ضلع اجتماع و ضلع سوم اقتصاد است و الزاماً اندازه این‌ها یکسان و ثابت نیست. برای مدیریت مرکزی این مثلث باید هارمونی ایجاد شود چراکه اگر شرایط بازگشایی‌ها ادامه پیدا کند کنترل بیماری امکان‌پذیر نیست. تیم پزشکی ما در حال فرسایش است؛ به‌شدت دل‌شکسته شده و همه خسته شدند و دچار افسردگی شغلی می‌شوند.
به پزشکان رحم کنید
وی با یک درخواست گفتگوی خود را ادامه داده و گفت: از هم‌وطنان خواهش می‌کنم هم به خود و هم به تیم پزشکی رحم کنند و از مسئولین هم می‌خواهم که شرایط را جدی بگیرند. این اعداد و آمار که هرروز اعلام می‌شود عدد نیستند انسان ها هستند که از بین می‌روند. خواهش می‌کنم کرونا را جدی بگیرید چراکه پشت در هر خانه‌ای خوابیده و حتماً باید یک عزم ملی پشت این مشکل وجود داشته باشد تا این ویروس مهار شود. کرونا نیامده که زود برود و همه دست‌به‌دست هم داده‌ایم تا کرونا ماندگار شود!
به اعتقاد این پزشک بحران ظرف سه ماه آینده روستاها را درگیر خواهد کرد؛ ایمنی روستاها کم است و با توجه به اینکه در روستاها دسترسی به سیستمهای بهداشتی و درمانی و بیمارستان‌ها کم و با توجه به شرایط فصلی و فرهنگی امکان تجمعات ناشی از مسافرت‌های غیربومی و هم‌نشینی‌های قومی وجود دارد. لذا بحران به‌سختی کنترل می‌شود علی‌رغم اقدامات شایسته و بایسته خوبی که تاکنون توسط مسئولین و مردم و کادر درمان انجام‌شده متأسفانه تصمیم‌های سینوسی، شناور، نابهنگام، غیر هماهنگ و بعضاً بد کارشناسی شده وضعیت‌های مشابه در رفتار جامعه و به طبع آن نتایج غیرقابل‌قبول به دنبال داشته و دارد که انشالله در ادامه بتوانیم به موفقیت‌های قابل‌انتظار دست‌یابیم.
ایزدی با اشاره به بهترین درمان این بیماری که تا حال حاضر شناخته‌شده است گفت: در حال حاضر درمانی مانند پلاسما که تا وقتی فرد به حد بحرانی نرسیده به بیمار تزریق شود، می‌تواند جان یک انسان را نجات بدهد و این‌یک تشکر از خداست که کسی که بیمار شده پلاسمای خود را به دیگر بیماران تقدیم کند. اما متأسفانه اصلاً از این روش استقبال نمی‌شود و فعلاً دارویی که می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد همین پلاسماست.
ایزدی در پایان ضمن تشکر از مردم مسئولیت‌پذیر و مسئولین محترم درصحنه به‌ویژه وزارت بهداشت، بیمارستان‌ها و کادر درمانی، جامعه خیرین و مردم خیر و نیروهای مسلح اعم از نظامی و انتظامی و سایر نهادها، وزارتخانه‌های درگیر و همراه گفت: بودن مردم درصحنه به ما روحیه می‌دهد، ستادهای بحران کرونا هم باید بیشتر در میدان تشکیل شود که هم‌زمان تصمیم‌گیری صورت بگیرد. از سوی دیگر بهتر است وزرای عملیاتی را بیشتر در ستاد کرونا داشته باشیم تا تصمیمات بهتری اتخاذ شود.
خبرآنلاین