ایران در آستانه خودکفایی مجدد در تولید شکر

نورنیوز-گروه اقتصادی: بهمن دانایی، دبیر انجمن کارخانجات تولید کننده قند و شکر در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره مباحث مطرح شده مبنی بر آسیب دیدن تولید چغندرقند به دلیل خشکسالی گفت: خوشبختانه امسال مشکل خاص و نگران کننده‌ای در حوزه تولید چغندرقند نداریم.

وی با اشاره به اینکه سطح زیر کشت چغندر بهاره امسال حدود 100 هزار هکتار بوده است، افزود: با شرایط موجود امیدوار هستیم به ارقام برآورد شده در این زمینه دست یابیم.

دبیر انجمن کارخانجات تولید کننده قند و شکر با بیان اینکه سطح زیر کشت چغندر پاییزه نیز بیش از 20 هزار هکتار بوده است، اضافه کرد: حدود یک میلیون و 400 هزار تن چغندر پاییزه امسال در کشور تولید شد که از این محل حدود ۱۶۰ تا ۱۶۵ هزار تن شکر تولید می‌شود و این رقم بسیار خوبی است.

دانایی اضافه کرد: سال گذشته میزان تولید چغندر پاییزه 940 تا 950 هزار تن بوده است.

این فعالی بخش خصوصی تصریح کرد: اگر اتفاق خاصی نیفتد 5.5 میلیون تن چغندر بهاره برداشت می‌کنیم که از این رقم حدود 700 هزار تن شکر تولید می‌شود و مجموع شکر استحصالی از چغندر پاییزه و بهاره به حدود 900 هزار تن خواهد رسید.

وضعیت تولید نیشکر نگران کننده است

وی تاکید کرد: آنچه مایه نگرانی شده تولید نیشکر است که به دلیل خشکسالی و بحران آب در استان خوزستان به شدت آسیب دیده است.

دبیر انجمن کارخانجات تولید کننده قند و شکر با بیان اینکه کشت نیشکر به خوبی انجام شده بود و مشکلی در این حوزه نداشتیم اضافه کرد: چالش آبی که در استان خوزستان به وجود آمد باعث شد در این حوزه دچار مشکل شویم و در مقاطعی این مسئله، تولید کنندگان را به شدت آزار داد که در پی این اتفاقات نامه‌های زیادی را به وزرای نیرو و جهاد کشاورزی نوشتیم و خواستار رسیدگی به این مسئله شدیم.

دانایی ادامه داد: به دنبال مذاکرات انجام شده، وزیر جهاد کشاورزی به مسئله ورود کرد و خوشبختانه مقداری آب برای مزارع نیشکر تخصیص داده شد که اگر چه اتفاق خوبی بود اما برای جبران بحران ایجاد شده کافی نبوده است.

وی با اشاره به اینکه کشت‌هایی که زیر سد دز هستند به شدت وضعیت بحرانی دارند و در معرض خطر قرار گرفته است، گفت: به عنوان مثال در کشت و صنعت کارون که بزرگترین تولید کننده شکر سفید کشور است مزارع خشک شده و متأسفانه تا چشم کار می‌کند نی‌های خشک شده را می‌بینیم. به همین جهت ما بسیار نگران تولید نیشکر در سال جاری هستیم.

دانایی با بیان اینکه آبی که به مزارع کشت و صنعت کارون می‌رسد از سد دز وارد رودخانه دز و از آنجا وارد مزارع کارون می‌شود، گفت: متأسفانه کشاورزانی که در بالادست کارون قرار دارند بیش از سهمیه، آب برداشت کرده‌اند و این مسئله سبب شده که آبرسانی به کشت و صنعت کارون 30 تا 40 درصد کاهش پیدا کند.

وی با اشاره به اینکه برداشت نیشکر از اول آبان ماه آغاز می‌شود گفت: اگر در پاییز بارندگی اتفاق بیفتد می‌توان به احیای بخشی از مزارع تا حدود زیادی امیدوار بود. ضمن اینکه ما خواستار رسیدگی فوری مسئولان مربوطه به وضعیت مزارع زیر کشت نیشکر هستیم.

دانایی با اشاره به اینکه کشت و صنعت کارون بزرگترین کارخانه تولید کننده شکر سفید کشور است، گفت: برآورد می‌شد امسال ۱۸۰ هزار تن شکر توسط این کشت و صنعت تولید شود و هدف‌گذاری برای سال بعد 200 هزار تن شکر بود که با وضعیت ایجاد شده، این پیش بینی به 130 تا 140 هزار تن کاهش یافته است.

دبیر انجمن کارخانجات تولید کننده قند و شکر با بیان اینکه پیش بینی ما در حوزه تولید نیشکر 6 میلیون تن نی است، ادامه داد: برخی حدود ۷.۵ میلیون تن تولید نیشکر را برآورد می‌کنند که در این صورت 750 هزار تن شکر از محل تولید نیشکر استحصال خواهد شد.

امسال 1.7 میلیون تن شکر در کشور تولید می‌شود

دانایی تصریح کرد: در این صورت تولید شکر کشور در سال جاری به یک میلیون و 600 تا یک میلیون و 700 هزار تن می‌رسد که این رقم به تولید سال 96 که 2 میلیون و 15 هزار تن شکر در کشور تولید کردیم بسیار نزدیک است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود در واکنش به مباحث مطرح شده مبنی بر اینکه نیشکر محصولی بسیار آب بر است و کشت آن در استانی مانند خوزستان منابع آب را به شدت تهدید می‌کند و عده‌ای خواستار عدم کشت این محصول و جایگزینی مارچوبه و کنجد به جای آن هستند گفت: با این نظریه به شدت مخالف هستم. سطح زیر کشت نیشکر در استان خوزستان 87 هزار هکتار است و پیش از کشت نیشکر، این زمین‌ها کاملاً مرده بودند.

دانایی اضافه کرد: سرمایه گذاران ورود کردند و با شست و شوی این زمین‌ها، شوری آنها را از بین بردند که این منجر به احیای اراضی و در نتیجه کشت نیشکر شد.

دبیر انجمن کارخانجات تولید کننده قند و شکر تاکید کرد: اکنون که این مزارع احیا شده عده‌ای بحث عدم کشت نیشکر را مطرح می‌کنند در حالی که اگر این اتفاق بیفتد اراضی نیشکر از بین می‌رود و محصول دیگری نیز آنجا کشت نخواهد شد ضمن اینکه 5 تا 6 واحد از کارخانجات نیشکر در جنوب اهواز واقع شده که نزدیک خلیج است و اگر آنجا کشت نیشکر انجام نشود آب وارد خلیج و بعد از آن دریای عمان می‌شود و از دسترس ما خارج خواهد شد.

دانایی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه اگر پاییز و زمستان امسال بارندگی خوبی داشته باشیم عواقب خشکسالی جبران می‌شود، گفت: در غیر این صورت ما آثار ناشی از خشکسالی امسال را در سال‌های آتی خواهیم دید و این مسئله روی تولید چغندرقند نیز تأثیر مستقیم خواهد داشت.

مافیای شکر با سرکوب نرخ ارز، شکر ارزان وارد می‌کردند

وی همچنین با اشاره به افزایش سرسام‌آور قیمت جهانی شکر تصریح کرد: زمانی در کشور ارز ارزان قیمت برای واردات شکر اختصاص می‌دادند و در کنار این مسئله قیمت جهانی نیز پایین بود. بنابراین شکر ارزان قیمت وارد و عنوان می‌کردند که واردات مزیت بیشتری نسبت به تولید داخل دارد در حالی که این مزیت را با سرکوب نرخ ارز ایجاد کرده بودند.

دبیر انجمن کارخانجات تولید کننده قند و شکر با اشاره به اینکه خوشبختانه در سال 98 ارز ترجیحی شکر حذف و ارز نیمایی جایگزین آن شد، افزود: در کنار این اتفاق شاهد افزایش قیمت جهانی شکر نیز بودیم و این مسائل باعث شده که هم اکنون قیمت شکر وارداتی 2 هزار و 500 تومان گران‌تر از تولید داخلی باشد به طوری که هم اکنون قیمت شکر وارداتی کف کارخانه 15 هزار تومان در هر کیلوگرم و قیمت شکر داخلی بین 12 هزار و 500 تا 13 هزار تومان است.

محمود حجتی به کوتاه کردن دست مافیای واردات کمک بزرگی کرد

دانایی با اشاره به فعالیت مافیای شکر در حوزه واردات این محصول طی سال‌های گذشته گفت: خوشبختانه ما موفق شدیم این مافیا را از بین ببریم و محمود حجتی، وزیر سابق جهاد کشاورزی کمک بسیار زیادی به از بین بردن این مافیا کرد.

وی با بیان اینکه هم اکنون تولید داخل دارای مزیت شده است اضافه کرد: طی 2 سال اخیر شکر جزو معدود کالاهایی است که بازار آن با ثبات نسبی مواجه بوده البته قیمت این کالا سال گذشته حدود 6 هزار و 500 تومان بود و امسال به حدود 12 هزار تومان رسید که این اتفاق به دو دلیل رخ داد. اول اینکه ارز ترجیحی از واردات حذف و ارز نیمایی جایگزین آن شد همچنین قیمت خرید تضمینی چغندرقند نسبت به پارسال 107 درصد افزایش پیدا کرد و قیمت چغندر 70 درصد نرخ تمام شده تولید شکر را تشکیل می‌دهد.

حداکثر قیمت شکر فله برای مصرف کننده 15 هزار تومان و شکر بسته بندی 16 هزار و 500 تومان است

دبیر انجمن کارخانجات تولید کننده قند و شکر اضافه کرد: با این حال شکر جزو کالاهایی بوده که بازار آرامی داشته و هم اکنون مباحثی مبنی بر اینکه در برخی فروشگاه‌ها عرضه این محصول کم است مطرح می‌شود که عامل این اتفاق نیز کم کارهای دستگاه‌های نظارتی است و کارخانجات نمی‌توانند مراکز خرده فروشی را هم کنترل کنند.

دانایی تاکید کرد: قیمت شکر درب کارخانه حدود 12500 تومان است بنابراین باید به دست مصرف کننده نهایی با قیمت ۱۵ هزار تومان برسد. البته قیمت شکر بسته بندی یک کیلوگرمی 1500 تومان به خاطر بسته آن بیشتر است و باید با قیمت 16 هزار و 500 تومان به درست مصرف کننده برسد.

دبیر انجمن کارخانجات تولید کننده قند و شکر با بیان اینکه بهره‌برداری اصلی ما در حوزه چغندرقند از نیمه شهریور شروع می‌شود، گفت اگر اتفاق خاصی نیفتد تا اردیبهشت و خرداد سال 1401 نیاز به واردات حتی یک کیلوگرم شکر هم نداریم و نگرانی نیز در حوزه تأمین وجود ندارد.

مصرف شکر در داخل کاهش یافت / ‏در آستانه خودکفایی مجدد هستیم

وی درباره اینکه آیا می‌توان گفت کشور بار دیگر در آستانه خودکفایی تولید شکر قرار گرفته است، اضافه کرد: مصرف شکر در داخل کشور کاهش پیدا کرده به طوری که ما قبلاً به صورت ماهیانه در پاییز و زمستان 140 هزار تن، ایام عید 220 هزار تن و در تیر، مرداد و شهریور 210 هزار تن نیاز به شکر داشتیم. در حالی که هم اکنون شکری که به بازار عرضه شده و نیاز را برطرف کرده 150 هزار تن بوده است و بازار بیش از این کشش ندارد.

دانایی با اشاره به اینکه بنابراین 60 هزار تن کاهش مصرف را در این فصل داشتیم افزود: صنایع مصرف کننده شکر تولیدشان به شدت کاهش پیدا کرده چرا که هم قدرت خرید مردم کاهش یافته و هم صادرات آنها افت کرده است. ضمن اینکه مردم نیز مانند گذشته نمی‌توانند شیرینی و شکلات خریداری کنند. اگر غیر از این بود و مصرف شکر مانند گذشته در ایام تابستان به 210 هزار تن می‌رسید هم اکنون با انفجار بازار این کالا مواجه بودیم.

دبیر انجمن کارخانجات تولید کننده قند و شکر اضافه کرد: بنابراین تولید ما به اندازه مصرف شده و می‌توان گفت در حوزه شکر بار دیگر به خودکفایی رسیده‌ایم.