×
فرهنگی
شناسه خبر : 91769
تاریخ انتشار : یکشنبه 1401/01/07 ساعت 20:42

به مناسبت روز جهانی تیاتر؛

جوانه های امید؛ نگاهی به وضعیت تئاتر در دوسال همه‌گیری کرونا

عده‌ای دو سال همه‌گیری کرونا را آغازی بر پایان تئاتر تلقی کردند اما برخی با فرصت تلقی کردن این شرایط توانستند راه‌های جدیدی را پیش روی این هنر بگشایند.

نورنیوز - گروه فرهنگ: در سالن‌های تاریک تئاتر هنرمند نفس به نفس تماشاگر ایفای نقش می‌کند و دیگر خبری از پرده نقره‌ای و جعبه جادویی نیست که هنرمند از آن طریق مخاطبش را پیدا کند. این نکته که شاید یکی از جذاب‌ترین ویژگی تئاتر باشد، محل آسیب‌پذیری این هنر در مواجهه با کرونا نیز بود.

موج به موج و سویه به سویه، هرچه کرونا پیشروی کرد، تئاتر به عقب نشست. تئاتری که تا قبل از کرونا هم به اندازه کافی متوجه کم مهری بود و با آغاز کرونا بیش از پیش به محاق رفت. ظرفیت پنجاه درصدی سالن‌ها، اختصاص بسته حمایتی برای فعالان این حوزه و اجرای تئاتر در فضای آزاد از جمله راهکار‌هایی بود که در دو سال اخیر برای جلوگیری از مرگ تدریجی این هنر به کار گرفته شد. شیوه‌هایی که هرچند تجربه‌هایی به مدیریت فرهنگی کشور افزود، اما موجب نشد تئاتر به طور کامل از آسیب‌های این پاندمی در امان بماند.

جشنواره‌های ملی و منطقه‌ای در این دو سال هر طور بود برگزار شدند تا فضای هنری کشور، تئاتر را به کلی فراموش نکند. سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر در اوج گسترش کرونا به ناچار به صورت مجازی برگزار شد و جشنواره چهلم با تسریع روند واکسیناسیون توانست به صورت حضوری برگزار شود. اما در همین جشنواره چهلم نیز تعدادی از گروه‌ها به دلیل ابتلای اعضا به ویروس کرونا جشنواره را از دست دادند تا همچنان حال و هوای همه‌گیری کرونا در جشنواره باقی بماند.

سایر جشنواره‌ها نیز یا تعطیل شده و یا آن‌قدر محتاطانه برگزار شد که دیگری شباهتی به جشنواره نداشته و به تعدادی اجرا در حضور داوران بدل شدند، بیست و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی به عنوان یکی از رویدادهای مهم فرهنگی کشور که محل معرفی بسیاری از استعدادهای جوان تئاتر است، با یک سال تاخیر در شرایطی برگزار شد که تا روزهای پایانی به دلیل شیب صعودی ابتلا به کرونا، مشخص نبود امکان حضور تماشاگران در آن وجود دارد یا نه. به همین ترتیب جشواره‌های کوچک‌تر نیز یا با شرایط ویژه‌ای برگزار شد، و یا با تصمیم گرداننگان آن اصلا برگزار نشد.

با این همه تنها ره‌آورد کرونا برای دنیای تئاتر تعطیلی و محدودیت نبود. تئاتر ایران در دو سال گذشته اتفاقات دیگری را نیز تجربه کرد. نوسان برگزاری تئاتر میان دو شکل اجرای «مجازی» و «زیر زمینی» از جمله مباحثی بود که اهالی تئاتر آن را مطرح می‌کردند. هرچند کاربرد اصطلاح زیرزمینی به اندازه‌ای که در موسیقی مرسوم است در تئاتر کاربرد ندارد اما نمی‌توان از حرکت تئاترها در شرایط سخت کرونا به سوی اجراهای غیر رسمی و محفلی غافل شد. طرف دیگر این ماجرا البته گسترش فیلم تئاترها و تماشای آنلاین آن در پلتفرم‌های فارسی بود. این مورد هرچند به تنهایی نمی‌تواند جای اجراهای عمومی را بگیرد اما با گسترش این پلتفرم‌ها در ایران، توانست، راهی موقتی برای بقای تئاتر باشد.

اما تئاتر در این شرایط تجربه ی جدیدی در حوزه محتوا به خود دید. بسیاری از کارگردانان از این شرایط به عنوان فرصتی برای گفتگو با مخاطب استفاده کردند و درباره موضوعاتی مانند مرگ، همه‌گیری و بیماری حرف زدند. برای مثال می‌توان به تئاتر «بازی‌های کشتار همگانی» اثر یونسکو و یا «قصه مبارک و کرونا» اشاره کرد. 

تاثیری که کرونا بر محتوای تئاتر گذاشت از بعد دیگری نیز قابل توجه است؛ اینکه هنر تئاتر در اشکال کلاسیک، آئینی، پرده خوانی، قهوه خانه ای، رو حوضی و ... همچنان توان بازنمایی مسائل روز جامعه را دارد و هنوز از این طریق می‌تواند علی رغم انگ روشنفکری، ارتباط خود را با مخاطب حفظ کرده و گسترش دهد! همچنان که کارگردانان در دو سال گذشته(هرچند اندک) به سراغ سوژه‌های برخاسته از متن جامعه در دوران همه‌گیری کرونا رفته و از این هنر برای تولید معنا و عمق بخشیدن به مفاهیم انسانی و پاسخ به پرسش های انسان امروز پرداختند، می‌توان تئاترهایی درباره سایر مسائل مبتلابه جامعه از فرهنگ عمومی گرفته تا مسائل اجتماعی و حتی سیاسی به روی صحنه برد. اقدامی که از یک سو نیاز به کوشش‌های اساسی در خلق آثار نو و یا دست کم ترجمه‌ نمایشنامه‌های متناسب با شرایط روز جامعه دارد و از سوی دیگر جوانه های امید را بر پیکر خسته و سالخورده ی تئاتر برویاند، جوانه هایی که می تواند اندیشه جامعه را معطر به رایحه ی هنری کهن، عمیق و اصیل و در عین حال پویا و زنده بنماید. 

شیوع کرونا در ایران از دوسالگی نیز عبور کرد. دو سالی که عده‌ای آن را آغازی بر پایان این هنر نمایشی تلقی کردند اما برخی با فرصت تلقی کردن این شرایط توانستند راه‌های جدیدی را پیش روی این هنر قرار دهند. حالا بعد از دو سال سالن‌های تئاتر نسبت به گذشته رونق گرفته و اجراها جدیت بیشتری یافته است. اما تجربه تئاتر در ایام کرونا نشان داد این هنر در هر شرایطی می‌تواند راهی برای ادامه حیات اثرگذار خود بیابد.


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
قیمت طلا و سکه امروز چهارشنبه 22 مرداد 1404 +جدول
امروز ؛ آخرین روز فروش ارز اربعین/زائران اربعین چقدر دینار خریدند؟ + جزئیات
پاسخ توییتری فرزند پزشکیان به جلیلی درباره مذاکرات
سایپا فروش ویژه خودروهای وارداتی را کلید زد
دیدار علی لاریجانی با رئیس‌جمهور و رئیس پارلمان لبنان/لاریجانی:مقاومت سرمایه ملی لبنان است
ارسال نامه تروئیکای اروپایی درباره مکانیسم‌ ماشه به سازمان ملل/خطر اعمال دوباره تحریم‌ها
بورس باز عقب نشینی کرد
ماجرای بسته‌شدن جاده فیروزکوه توسط چند خودروی لاکچری چه بود؟
راز مرگ دختر 7 ساله با اعتراف نامادری فاش شد
پزشکیان: گام‌های اولیه برای رفع ناترازی با انرژی خورشیدی برداشته شد
پادشاه بی‌رقیب پرش با نیزه بار دیگر تاریخ‌ساز شد
مساله‌ تندروها
مدال‌آوران المپیاد هوش مصنوعی و حکمرانی از کنکور معاف شدند
5 کشته و 57 مصدوم در حادثه اتوبوس زائران اربعین
ترافیک سنگین در جاده های شمال
رئیس صندوق بازنشستگی کشوری خبر داد؛ سقف وام فرزندان بازنشستگان دو برابر شد
رئیس کل گمرک: نفوذ تجهیزات دشمن از گمرک‌ها صحت ندارد
گاوصندوق منزل از شدت انفجار به حیاط همسایه پرتاب شد
اسرائیل؛ اولین گرفتار بحران آب در منطقه
مذاکرات برای اجرای طرح بین‌المللی کنترل سلاح در غزه
اقتصاد سیاسی بازار سرمایه
دلیل افزایش 28 درصدی قیمت آب اعلام شد
دولت به قولش عمل کرد؛ پرداخت 70 درصد مطالبات گندم‌کاران
تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا زیر تیغ انتقاد عراقچی
نیمیتز پس از 5 سال در بحرین؛ واشنگتن بدنبال چیست؟
نقشه قدرت آسیا منتشر شد ؛ تراکتور در کنار غول‌های غرب قاره
اربعین؛ محک صداقت و آینه مسئولیت
نتانیاهو: مردم اسرائیل تصمیم خواهند گرفت که این آخرین دوره نخست‌وزیری من باشد یا خیر
پرونده مبهم اسرای اسرائیلی؛ بن‌بست در مذاکرات با حماس
روایت موشک‌های ایرانی در جنگ 12 روزه؛ خرمشهرها در پیش است!
وضعیت آب و هوا امروز چهار شنبه 22 مرداد 1404 + وضعیت استان‌ها
سیاست‌نامه | ماموریت لاریجانی برای به‌روزرسانی راهبرد امنیت ملی
از جنگ 12 روزه تا احیای دیپلماسی هسته‌ای
پول‌های جدید از چه تاریخی در معاملات استفاده می‌شوند؟
داستان تلخ مرگ شیدا کاردگر 15 ساله در بابل/ چه کسی او را کشت؟
رویارویی آبی‌پوشان با رونالدو تحقق می یابد؟
مرکز آمار: با افزایش تورم، نرخ زاد و ولد هم کاهشی شد
«پیرپسر» با رقمی کم سابقه دومین فیلم پرفروش سال شد
حمایت گسترده شماری حقوقدان ایرانی از گزارشگر ویژه سازمان ملل
ساپینتو: سه سال محرومیت من باورکردنی نیست/ منتظر تکمیل تیم هستم
توافق سرمربی پرسپولیس با جذب بازیکن خارجی برای خط حمله
پرمصرف ترین مشترک برق کشور شناسایی شد
وزیر دفاع: اقدامات دشمن را لحظه به لحظه زیر نظر داریم
چهارمین قربانی قاتل سریالی/این بار خانواده‌اش به خاک و خون کشیده شد
محل دیدار استقلال و تراکتور مشخص شد
افتخارآفرینی ایرانی‌ها در جشنواره‌های جهانی/ داوری دو فیلمساز و اکران یک فیلم در ایرلند
آیا اسرائیل و ایران در آستانه دومین رویارویی مستقیم قرار دارند؟
امکان استفاده از سپرده‌های ارزی به‌عنوان وثیقه وام‌های بانکی فراهم شد
هشدار انگلیس به اروپا در مذاکرات آلاسکا/ خویشتنداری کنید!
هشدار قطعه‌سازان به روش قیمت‌گذاری خودرو
X
آگهی تبلیغاتی