×
فرهنگی
شناسه خبر : 91769
تاریخ انتشار : یکشنبه 1401/01/07 ساعت 20:42

به مناسبت روز جهانی تیاتر؛

جوانه های امید؛ نگاهی به وضعیت تئاتر در دوسال همه‌گیری کرونا

عده‌ای دو سال همه‌گیری کرونا را آغازی بر پایان تئاتر تلقی کردند اما برخی با فرصت تلقی کردن این شرایط توانستند راه‌های جدیدی را پیش روی این هنر بگشایند.

نورنیوز - گروه فرهنگ: در سالن‌های تاریک تئاتر هنرمند نفس به نفس تماشاگر ایفای نقش می‌کند و دیگر خبری از پرده نقره‌ای و جعبه جادویی نیست که هنرمند از آن طریق مخاطبش را پیدا کند. این نکته که شاید یکی از جذاب‌ترین ویژگی تئاتر باشد، محل آسیب‌پذیری این هنر در مواجهه با کرونا نیز بود.

موج به موج و سویه به سویه، هرچه کرونا پیشروی کرد، تئاتر به عقب نشست. تئاتری که تا قبل از کرونا هم به اندازه کافی متوجه کم مهری بود و با آغاز کرونا بیش از پیش به محاق رفت. ظرفیت پنجاه درصدی سالن‌ها، اختصاص بسته حمایتی برای فعالان این حوزه و اجرای تئاتر در فضای آزاد از جمله راهکار‌هایی بود که در دو سال اخیر برای جلوگیری از مرگ تدریجی این هنر به کار گرفته شد. شیوه‌هایی که هرچند تجربه‌هایی به مدیریت فرهنگی کشور افزود، اما موجب نشد تئاتر به طور کامل از آسیب‌های این پاندمی در امان بماند.

جشنواره‌های ملی و منطقه‌ای در این دو سال هر طور بود برگزار شدند تا فضای هنری کشور، تئاتر را به کلی فراموش نکند. سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر در اوج گسترش کرونا به ناچار به صورت مجازی برگزار شد و جشنواره چهلم با تسریع روند واکسیناسیون توانست به صورت حضوری برگزار شود. اما در همین جشنواره چهلم نیز تعدادی از گروه‌ها به دلیل ابتلای اعضا به ویروس کرونا جشنواره را از دست دادند تا همچنان حال و هوای همه‌گیری کرونا در جشنواره باقی بماند.

سایر جشنواره‌ها نیز یا تعطیل شده و یا آن‌قدر محتاطانه برگزار شد که دیگری شباهتی به جشنواره نداشته و به تعدادی اجرا در حضور داوران بدل شدند، بیست و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی به عنوان یکی از رویدادهای مهم فرهنگی کشور که محل معرفی بسیاری از استعدادهای جوان تئاتر است، با یک سال تاخیر در شرایطی برگزار شد که تا روزهای پایانی به دلیل شیب صعودی ابتلا به کرونا، مشخص نبود امکان حضور تماشاگران در آن وجود دارد یا نه. به همین ترتیب جشواره‌های کوچک‌تر نیز یا با شرایط ویژه‌ای برگزار شد، و یا با تصمیم گرداننگان آن اصلا برگزار نشد.

با این همه تنها ره‌آورد کرونا برای دنیای تئاتر تعطیلی و محدودیت نبود. تئاتر ایران در دو سال گذشته اتفاقات دیگری را نیز تجربه کرد. نوسان برگزاری تئاتر میان دو شکل اجرای «مجازی» و «زیر زمینی» از جمله مباحثی بود که اهالی تئاتر آن را مطرح می‌کردند. هرچند کاربرد اصطلاح زیرزمینی به اندازه‌ای که در موسیقی مرسوم است در تئاتر کاربرد ندارد اما نمی‌توان از حرکت تئاترها در شرایط سخت کرونا به سوی اجراهای غیر رسمی و محفلی غافل شد. طرف دیگر این ماجرا البته گسترش فیلم تئاترها و تماشای آنلاین آن در پلتفرم‌های فارسی بود. این مورد هرچند به تنهایی نمی‌تواند جای اجراهای عمومی را بگیرد اما با گسترش این پلتفرم‌ها در ایران، توانست، راهی موقتی برای بقای تئاتر باشد.

اما تئاتر در این شرایط تجربه ی جدیدی در حوزه محتوا به خود دید. بسیاری از کارگردانان از این شرایط به عنوان فرصتی برای گفتگو با مخاطب استفاده کردند و درباره موضوعاتی مانند مرگ، همه‌گیری و بیماری حرف زدند. برای مثال می‌توان به تئاتر «بازی‌های کشتار همگانی» اثر یونسکو و یا «قصه مبارک و کرونا» اشاره کرد. 

تاثیری که کرونا بر محتوای تئاتر گذاشت از بعد دیگری نیز قابل توجه است؛ اینکه هنر تئاتر در اشکال کلاسیک، آئینی، پرده خوانی، قهوه خانه ای، رو حوضی و ... همچنان توان بازنمایی مسائل روز جامعه را دارد و هنوز از این طریق می‌تواند علی رغم انگ روشنفکری، ارتباط خود را با مخاطب حفظ کرده و گسترش دهد! همچنان که کارگردانان در دو سال گذشته(هرچند اندک) به سراغ سوژه‌های برخاسته از متن جامعه در دوران همه‌گیری کرونا رفته و از این هنر برای تولید معنا و عمق بخشیدن به مفاهیم انسانی و پاسخ به پرسش های انسان امروز پرداختند، می‌توان تئاترهایی درباره سایر مسائل مبتلابه جامعه از فرهنگ عمومی گرفته تا مسائل اجتماعی و حتی سیاسی به روی صحنه برد. اقدامی که از یک سو نیاز به کوشش‌های اساسی در خلق آثار نو و یا دست کم ترجمه‌ نمایشنامه‌های متناسب با شرایط روز جامعه دارد و از سوی دیگر جوانه های امید را بر پیکر خسته و سالخورده ی تئاتر برویاند، جوانه هایی که می تواند اندیشه جامعه را معطر به رایحه ی هنری کهن، عمیق و اصیل و در عین حال پویا و زنده بنماید. 

شیوع کرونا در ایران از دوسالگی نیز عبور کرد. دو سالی که عده‌ای آن را آغازی بر پایان این هنر نمایشی تلقی کردند اما برخی با فرصت تلقی کردن این شرایط توانستند راه‌های جدیدی را پیش روی این هنر قرار دهند. حالا بعد از دو سال سالن‌های تئاتر نسبت به گذشته رونق گرفته و اجراها جدیت بیشتری یافته است. اما تجربه تئاتر در ایام کرونا نشان داد این هنر در هر شرایطی می‌تواند راهی برای ادامه حیات اثرگذار خود بیابد.


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
ورود دستگاه ایکس‌ری چمدانی جدید به گمرک کشور
وقوع انفجار مهیب در یکی از کارخانه‌های فولاد آمریکا
طارمی، مهاجم ایرانی از لیست خرید لیدزیونایتد خط خورد
نروژ قطع همکاری مالی با فلسطین اشغالی را اعلام کرد
ارزش کل بازار رمزارزها از 4 تریلیون دلار فراتر رفت
روایت معاریو از وحشت اسرائیل نسبت به تاکتیک‌های حمله فوری ایران
انتقاد شدید ماکرون از اقدامات اسرائیل/ اشغال غزه فاجعه است
نظری جویباری از مدیرعاملی استقلال استعفا کرد
هواداران لیورپول خواستار محرومیت تیم اسرائیلی از رقابت‌های فیفا شدند
دروازه بان سابق پرسپولیس به صنعت نفت پیوست
گرمای بی‌سابقه عراق را در خاموشی فرو برد
وزیر میراث: اداره هیات امنایی تخت جمشید بزودی به صورت رسمی ابلاغ می‌شود
اسلامی: حفظ منافع ملی و پیشرفت علمی اولویت اصلی ماست
بادامچیان: پیروزی ایران بر اسرائیل معادلات پشت‌پرده بین‌المللی را تغییر داد
واکنش «دیده‌بان حقوق بشر» و «عفو بین الملل» به کشتار بی سابقه خبرنگاران در غزه
شلیک به صدا، تصویر، روایت
تسلیم باشگاه استقلال در برابر انتقادات از رونمایی لباس جدید
عون: اجرای طرح انحصار سلاح قطعا اجرایی می شود/مقام حزب‌الله: خلع سلاح مقاومت محال است
مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران: ثبت نام دانش‌آموزان اتباع بدون مدرک هویتی ممکن نیست
غریب آبادی: معاون گروسی پس از مذاکرات، تهران را ترک کرد
ترامپ: نرخ جرم و جنایت در واشنگتن بالاست/گارد ملی ورود می کند
گزارش تصویری | دیدار تیم‌های فوتبال استقلال - تراکتور در سوپر جام فوتبال ایران
نبرد ستاره‌های تازه‌نفس در سوپرجام 1404/تراکتور قهرمان شد+ فیلم
دبیر ستاد ملی جمعیت: مشکل کاهش جمعیت با بخشنامه حل نمی‌شود
امانی: هوش مصنوعی نمی‌تواند جایگزین مسئولیت‌های انسانی خبرنگار شود
سازمان ملل هشدار داد: قتل خبرنگاران فلسطینی نقض جدی قوانین بین‌المللی است
شناسنامه‌دار کردن کالاها، راه نجات اقتصاد از قاچاق و احتکار
استرداد کلاهبردار 167 هزار دلاری به کشور
حمله مرگبار به چهره سیاسی کلمبیا؛/نامزد احتمالی انتخابات کشته شد
سومین مدرسه تابستانه چین؛ پل علمی و راهبردی برای تعمیق روابط ایران و چین
معجزه در کرج؛ نوزاد 23 روزه دوباره به زندگی بازگشت
وزیر جهادکشاورزی خبر داد؛ برنج احتکاری با نرخ مصوب توزیع می‌شود
کیفیت هوای تهران قرمز شد /ناسالم برای تمام گروه های سنی
سایت فاقد مجوز فروش بلیت هواپیما مسدود شد
مقصد غیرمنتظره بعدی جهانبخش کجاست؟
عارف: ستاد تنظیم بازار نقش کلیدی در مدیریت اقتصادی کشور دارد
نابودی اعتماد عمومی نسبت به ترامپ
هوشمندسازی پارک ملی گلستان با دستور ویژه رئیس جمهور
بانک‌های تخصصی به‌زودی راه‌اندازی می‌شوند
اظهارات عراقچی درباره واگذاری پرونده مذاکرات به دبیر شورای عالی امنیت ملی
حزب‌الله : ترور خبرنگاران در غزه جنایت جنگی کامل است
نیمی از زائران اربعین به کشوربازگشتند
ترفندهای جدید کلاهبرداران برای کلاهبرداری از زائران اربعین
سفری تعیین‌کننده با دستور کار تأمین امنیت منطقه‌ای
دفتر موسیقی وزارت فرهنگ: افزایش قیمت بلیت کنسرت‌ها پذیرفتنی نیست
تمدید مهلت ثبت نام داوطلبان آزمون پروانه مشاوره قوه قضاییه
بورس باز قرمز شد/ شاخص کل بورس اینبار چقدر کاهش یافت؟
سینماها روزهای آخر هفته تعطیل است
ادارات کدام استان ها چهارشنبه تعطیل است؟ + اسامی استان‌ها
دیدار علی لاریجانی با رئیس‌جمهور عراق/ امضای تفاهم امنیتی مشترک بین ایران و عراق
X
آگهی تبلیغاتی