رویکرد خودکفایی در ذات خود از نوعی کمال زدگی و محال اندیشی رنج می‌برد و چون به عنصر مزیت و ضرورت مبادله با اقتصادهای مکمل توجه نمی کند، در درازمدت به وابستگی بیشتر به دلار سهمیه‌ای منجر می‌شود.

«ایلاف ایرانی» ایده‌ای است که باید از آن به عنوان رونوشتی مدرن از «پیمان ایلاف» یاد کرد. این ابتکار، سال‌ها پیش از بعثت پیامبر اسلام (ص) قوم قریش را به یکی از محورهای بازرگانی حجاز تبدیل کرد که خیلی زود دامنه مراودات تجاری‌اش را به شام، عراق و یمن گستراند. این ابتکار به‌دلیل کارآیی اقتصادی‌اش خیلی زود عملیاتی شد و به مکه ارزش ژئواکونومیک بخشید و حال «ایلاف ایرانی» بر اساس این راهبرد و رهیافت، به دنبال ایجاد شبکه‌ای از مراودات و ارتباطات تجاری است.

«ایلاف ایرانی» ایده‌ای است که باید از آن به عنوان رونوشتی مدرن از «پیمان ایلاف» یاد کرد. این ابتکار، سال‌ها پیش از بعثت پیامبر اسلام (ص) قوم قریش را به یکی از محورهای بازرگانی حجاز تبدیل کرد که خیلی زود دامنه مراودات تجاری‌اش را به شام، عراق و یمن گستراند. این ابتکار به‌دلیل کارآیی اقتصادی‌اش خیلی زود عملیاتی شد و به مکه ارزش ژئواکونومیک بخشید و حال «ایلاف ایرانی» بر اساس این راهبرد و رهیافت، به دنبال ایجاد شبکه‌ای از مراودات و ارتباطات تجاری است.

دکتر حمیدرضا فرتوک‌‌‌‌زاده، اقتصاددان و استاد دانشگاه راه تبدیل‌ شدن ایران به یک بازیگر جدی اقتصادی را در نظم جدیدی می‌داند که نمونه تاریخی دارد. نظمی که به اعتقاد او می‌‌‌‌تواند راه برون‌‌‌‌رفت اقتصاد ایران از تله پیچیدگی مرکب و نظم آنگلوساکسونی باشد؛ یعنی «ایلاف» یا همان پیمان صلحی که پیش از بعثت پیامبر، میان قریش و سایر قبایل شبه‌‌‌‌جزیره عربستان منعقد شد و تجارت را جایگزین خصومت کرد.

ابتکار «ایلاف ایرانی» تلاشی است برای صورت‌بندی طرح ژئواکونومیک آینده کشور برای احیای مزیت‌های ازدست رفته ژئواکونومی ایران در چهارراه تاریخی راه ابریشم و وصل‌کردن زنجیره‌های ارزش ملی به بازارهای منطقه و ارتقای تراز تجاری درون منطقه‌ای که دکتر فرتوک‌زاده در این گفتگو به تبیین آن می‌پردازد.

با کشف میدان‌‌‌های نفتی در جنوب و جنوب غربی ایران، «آنگلوساکسون»‌‌‌ها یا همان انگلیسی‌ها با کیفی پر از دلار به ایران آمدند. استعمارگران جدید، در ازای نفت ایران دلار می‌‌‌دادند و بعد همان دلارها را از ایران می‌‌‌گرفتند و در ازایش مواد غذایی و کالاهای دیگر می‌‌‌دادند و هیچکس متوجه نشد که این ساختار، دو منبع تغذیه‌‌‌ ای مشخص دارد و «آنگلوساکسون»‌‌‌ها هر موقع که اراده کنند می‌‌‌توانند یک یا دو شیر را ببندند و شریان مالی و اقتصادی ایران را به احتضار بیاندازند.

دکتر «حمیدرضا فرتوک‌زاده» اقتصاددان و مُبدِع مفهوم «پیچیدگی مرکب» گفت: پیچیدگی مرکب همان گره کوری است که سالیان سال اقتصاد ایران را بیمار و گرفتار کرده است. اقتصاد ایران علاوه بر واگرایی بیرونی و تحمیلی، در تله خودساخته­‌ای گیر افتاده است و در تله شاکله خودش به خودش مبتلا شده است.

رونمایی از ایده «ایلاف ایرانی» به عنوان راهکاری برای رهایی از عارضه‌هایی که اقتصاد کشور را در چنبره خود گرفتار کرده، پرسش‌های جدی و متعددی ایجاد کرده است. ایده‌ای که معتقد است می‌تواند قطار توسعه کشور را به ریلی خارج از «فروش نفت خام» و «واردات کالاهای ساخته و نیمه‌ساخته» هدایت کند و علاوه بر خلق ثروت و مزیت، از یک طرف پیوندهای سیاسی کشور را با همسایگان و هم‌پیمانان تقویت کرده و از سوی دیگر رفته‌رفته کشورمان را به یک بازیگر جدی در معادلات و مبادلات اقتصادی در عرصه بین‌الملل تبدیل کند. «رادیونور» ابتدا به مسائل ریز و درشتی که شاکله و ساختار حکمرانی اقتصادی کشور را به خود مبتلا کرده می‌پردازد و سپس به پرسش‌هایی که درباره «ایلاف ایرانی» مطرح است پاسخ می‌دهد تا درنهایت به این سوال اساسی‌تر جواب بدهد که این الگو در کشور ما عملیاتی است یا نه؟