در هفته‌های اخیر، گفت‌وگوهای غیرمستقیمی میان نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در مسقط با هدف دستیابی به توافق هسته‌ای انجام شده است. اظهارات مثبت دو طرف پس از انجام گفت‌وگوها، موجب شده است برای نخستین‌بار، پس از ماه‌ها بحران در منطقه، سایه جنگ از منطقه دور شود.

نتانیاهو گفته: «ما راکتورهای هسته ای ایران را نابود می کنیم و هیچ چیزی کمتر از نابودی کامل توان هسته ای ایران قابل قبول نیست.» تبعات این اقدام برای اسرائیل خارج از تصور است اما سوال: آیا این تهدیدات ناشی از تصمیم مستقیم اسرائیل است، یا هماهنگ با ترامپ و پیشبرد مذاکرات با ترامپ؟

ایران و آمریکا در مذاکرات جاری به دنبال توافقی پایدار برای برقراری صلح و ثبات در غرب آسیا هستند. منافع دو طرف و اروپا در جلوگیری از جنگ گره خورده و هیچ‌کدام خواهان تشدید بحران و آشوب در منطقه نیستند.

هنگامی که بحرانی در کشوری رخ می‌دهد، بی‌تردید نخستین عرصه‌ای که آسیب می‌بیند، آرامش روانی و تمرکز فکری مردم است. در چنین لحظاتی، نگاه جامعه معطوف به اخباری می‌شود که درباره آن واقعه منتشر می‌شود‌ و تجربه نشان داده است که در شرایط بحران، باورپذیری مردم نسبت به هر خبری، ولو غیرموثق، به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد.

مذاکرات 2015 با سختی‌های فراوان در نهایت به توافق شکننده برجام انجامید. این توافق امیدهایی در زمینه رفع تحریم‌ها و عادی‌سازی روابط ایران با جهان غرب ایجاد کرد، اما دوامی نداشت و هرگز به اهداف خود نرسید. برجام به‌ دلیل ضعف‌های ساختاری، فشارهای مخالفان برجام و تداوم بی‌اعتمادی میان طرفین، در نهایت ناکام ماند.

بگذارید با یک مثال تاریخی جذاب شروع کنیم: استارباکس را احتمالا می شناسید. استارباکس کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای بین المللی است که با بیش از 30 هزار شعبه در کشورهای مختلف، بزرگ‌ترین کافی‌شاپ زنجیره‌ای در جهان است.

سفر خالد بن سلمان به ایران و ارسال پیام پادشاه سعودی به رهبری، نشان می‌دهد که عربستان با وجود شراکت دیرینه آمریکا، در حال بازی سازی مستقل در منطقه است. تعامل با تهران یعنی حرکت به سوی نظمی نوین با تکیه بر ظرفیت‌های منطقه‌ای.

دولت ایالات متحده آمریکا هنگام مواجهه با مشکلات، اغلب به حمایت‌گرایی متوسل می‌شود تا مشکلات داخلی را از طریق ابزارهای خارجی حل کند.

سفر رسمی شاهزاده خالد بن سلمان وزیر دفاع عربستان به تهران، نه یک دیدار تشریفاتی، بلکه نماد چرخشی مهم در دیپلماسی منطقه‌ای است؛ تحولی که می‌تواند به بازتعریف نظم امنیتی خاورمیانه و تقویت نقش مستقل بازیگران منطقه‌ای در غیاب نفوذ مستقیم آمریکا بینجامد.