فراگیرشدن بیکاری و فقر، ارزش اقتصادی مرز را برای سوداگران اقتصادی افزایش می دهد به طوری که با دعوت از انبوه بیکاران، لشکری از نیروی انسانی باربر تشکیل می دهند که مجبورند در قبال اجرتی ناچیز و با مایه گذاشتن از جان، گُرده را زیر بار قاچاق ببرند. به این ترتیب یک نابرخورداری اقتصادی، واقعیتی تلخ در پهنه اجتماع می آفریند به نام کولبری.

نماینده مردم سقز و بانه: ما بارها به مسئولین تذکر داده‌ایم که اگر به مواردی مشکوک شدند، این افراد را بازداشت کنند یا با گلوله پلاستیکی بزنند اما مستقیم به قلب و سر آنها شلیک می‌کنند و متاسفانه این افراد کشته می‌شوند.

عملیات رسانه‌ای هدفمند روزهای اخیر که با تاکید بر گزاره دروغ «کشتن کولبران با شلیک مستقیم نیروهای مرزی ایران به ویژه سپاه» دنبال می‌شود تلاش می‌کند از بستر مظلومیت و محرومیت کولبران برای جلوگیری از اقدامات قانونی مرزبانان جمهوری اسلامی برای حفاظت و حراست از مرزهای بسیار حساس غرب و شمال غرب کشور استفاده کند.

رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی استان کردستان می‌گوید: بیش از 60 درصد کارگران و استادکاران بخش ساختمان در استان کردستان بیکار شده‌اند؛ کولبری نیز کاملاً تعطیل است.